تیرآهن از مقاطع اصلی تشکیل دهنده‌ی هر سازه است و وظیفه تحمل وزن کلی ساختمان را دارد. انتخاب تیرآهن مناسب، نه‌تنها استحکام و پایداری بنا را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر قیمت تمام شده ساختمان نیز داشته باشد. نوسانات قیمت تیرآهن می‌تواند هزینه نهایی ساخت‌وساز را دستخوش تغییر کند. به همین دلیل، اطلاع از قیمت روز تیرآهن پیش از آغاز هر اقدامی، امری ضروری برای سازندگان و فعالان این حوزه محسوب می‌شود.
تیرآهن چیست؟
تیرآهن نوعی پروفیل فولادی است که برای ساخت اسکلت سازه‌ها، ستون‌ها، خرپاها و تیرها استفاده می‌شود. این محصول به‌دلیل مقاومت بالا در برابر خم شدن و تحمل بارهای سنگین، نقش کلیدی در ایجاد سازه‌های ایمن و پایدار ایفا می‌کند. تیرآهن در دو شکل مختلف I و H تولید می‌شود. تیرآهن I دارای بال‌های باریک‌تر نسبت به تیرآهن H است و در ساخت سوله‌ها، خرپاها و اسکلت‌بندی ساختمان‌ها به کار می‌رود. در حالی که تیرآهن H به‌دلیل بال‌های پهن‌تر، مقاومت بیشتری نسبت به تیرآهن I دارد و از آن در ساخت پل‌ها، اسکله‌ها و سازه‌های سنگین استفاده می‌شود.
انواع تیرآهن
تیرآهن در انواع مختلف IPE، INP و IPB (هاش و لانه زنبوری) تولید می‌شود که هر نوع ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارد. سایزهای رایج تیرآهن در کارخانه‌ها بین 120 تا 300 میلیمتر است که هر کدام در موارد خاصی استفاده می‌شوند. وزن تیرآهن با توجه به سایز آن متغیر بوده و بر قیمت نهایی آن نیز تاثیر می‌گذارد. شما باید سایز تیرآهن مناسب برای هر پروژه را با دقت و ظرافت تمام انتخاب کنید. این کار باید بر اساس نقشه‌های مهندسی و با محاسبات دقیق بارهای وارده بر سازه صورت گیرد. مهندسان سازه با در نظر گرفتن عواملی مانند نوع سازه، دهانه‌ها و همچنین شرایط خاک، سایز تیرآهن مناسب برای هر بخش از پروژه را تعیین می‌کنند. در ادامه به معرفی سایزهای مختلف تیرآهن می‌پردازیم.
تیرآهن 12
تیرآهن سایز 12 با محدوده وزنی بین 10.4 تا 26.8 کیلوگرم در هر متر، یکی از پرکاربردترین تیرآهن‌ها در صنعت ساختمان به شمار می‌رود. این تیرآهن مطابق با استاندارد IPE اروپا تولید شده و به‌دلیل وزن سبک و استحکام بالا، در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تیرآهن 12 مقاومت فشاری بالایی دارد و برای ساخت ستون‌های سازه‌های مختلف مانند مسکونی، تجاری و صنعتی مناسب است. همچنین از آن در ساخت خرپاها و اسکلت فلزی سقف‌ها استفاده می‌شود و به دلیل تنوع وزنی، برای دهانه‌های مختلف کاربرد دارد. این تیرآهن به عنوان تیر فرعی در سازه‌های مختلف به کار می‌رود و وظیفه تحمل بار سقف و دیوارها را بر عهده دارد.
تیرآهن 14
تیرآهن سایز 14 یکی از رایج‌ترین تیرآهن‌ها است که براساس استاندارد IPE تولید می‌شود. طول بال آن 74 میلیمتر و در هر متر محدوده وزنی 12.9 الی 33.7 کیلوگرم دارد. کاربردهای آن شامل ستون، خرپا، نعل، تیر در پوشش سقف و ساخت پل است. از تیرآهن ۱۴ به‌دلیل مقاومت بالا، در ساخت ستون استفاده می‌شود و نوع لانه زنبوری آن در ساخت پل کاربرد دارد. تیرآهن 14 از تیرآهن 12 سنگین‌تر است و مقاومت بیشتری دارد.
تیرآهن 16
تیرآهن سایز 16 وزن و استحکام بیشتری نسبت تیرآهن‌های 12 و 14 دارد و براساس استاندارد IPE تولید می‌شود. طول بال‌های این تیرآهن 82 میلیمتر و وزن هر شاخه 12 متری آن 189.6 کیلوگرم است. وزن هر متر از این تیرآهن بر اساس استانداردهای مختلف بین 15.8 تا 41.6 کیلوگرم متغیر است. این محصول فولادی در برابر برش و خم‌شدگی مقاومت نشان می‌دهد و به صورت شاخه‌های 6، 9 و 12 متری عرضه می‌شود.
تیرآهن 18
تیرآهن سایز 18 با استانداردهای IPE، INP و IPB تولید می‌شود و بر اساس استانداردهای مختلف بین 18.8 تا 49.1 کیلوگرم وزن دارد. این تیرآهن از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار است. به دلیل مقاومت بالا در برابر تنش، بیشتر در سازه‌های بزرگ و سنگین مانند پل‌ها، سوله‌ها و اسکلت فلزی ساختمان‌ها به کار می‌رود. طول بال‌های این تیرآهن 91 میلیمتر و وزن هر شاخه 12 متری آن 226 کیلوگرم است.
تیرآهن 20
تیرآهن سایز 20 یکی از رایج‌ترین تیرآهن‌ها است که در همه کارخانه‌ها با ابعاد مختلف تولید می‌شود. هر متر از این تیرآهن بین 22.4 تا 60 کیلوگرم وزن دارد و وزن هر شاخه 12 متری آن 269 کیلوگرم است. به دلیل مقاومت و وزن بالا، از تیرآهن سایز 20 در سازه‌های بزرگ و طبقات زیرین سازه استفاده می‌شود. این تیرآهن با فرآیند نورد گرم تولید شده و به دلیل استحکام بالا، می‌توان از آن در طول 100 متر استفاده کرد.
تیرآهن 22
تیرآهن سایز ۲۲ نوعی تیرآهن سنگین با مقاومت و استحکام بالا است که در سه نوع IPE، IPB و CPE عرضه می‌شود. محدوده وزنی این تیرآهن براساس استانداردهای مختلف بین 11.3 تا 80.0 کیلوگرم در متر است. تیرآهن 22 در ساخت اسکلت سازه، ستون، کفی ستون، تیر، پل، سکو و راه پله کاربرد دارد. برای استفاده از تیرآهن ۲۲ در سازه باید محاسبات دقیقی انجام دهید تا وزن آن به سازه فشار نیاورد.
تیرآهن 24
تیرآهن سایز ۲۴ به دلیل استحکام بالا در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، پل‌سازی، اسکله‌سازی و پالایشگاه‌ها نیز کاربردهای متنوعی دارد. این تیرآهن در انواع IPB، IPE و CPE تولید می‌شود و به عنوان اسکلت سازه، ستون، شاه تیر، تیر کلاف، تیرک، خرپا و نعل درگاه به کار می‌رود. محدوده وزنی تیرآهن ۲۴ براساس استانداردهای مختلف بین 14.2 تا 101.3 کیلوگرم در متر است.
تیرآهن 27
تیرآهن سایز 27 نوعی تیرآهن است که براساس استاندارد IPE تولید می‌شود. وزن این تیرآهن بین 18.1 تا 130.7 کیلوگرم در هر متر است. IPE بعد از سایز 24 قرار می‌گیرد و در استانداردهای ملی و بین‌المللی تولید تیرآهن IPE، پس از سایز 22، سایزهای 24، 27 و 30 به ترتیب تولید می‌شوند و تیرآهن سایز 28 تولید نمی‌شود. کاربردهای تیرآهن سایز 27 عبارتند از: ساخت اسکلت سازه، استفاده در سازه‌های سنگین، ساخت ستون و پوشش سقف، ساخت طبقات زیرین ساختمان و ساخت پل.
تیرآهن 30
تیرآهن سایز 30 از سنگین‌ترین تیرآهن‌ها است که قیمت بالایی نیز دارد. اما این مسئله باعث نمی‌شود که در صنعت ساختمان استفاده کمتری از آن شود. تیرآهن سایز 30 کاربردهای متنوعی مانند استفاده در سازه‌های مرتفع، تیرهای یکسره، ستون‌ها، شاه‌تیر و پل‌ها دارد. این تیرآهن در انواع IPE، CPE و IPB تولید می‌شود و وزنی بین 22.3 تا 172.2 کیلوگرم در هر متر دارد.
پرفروش ترین سایز های تیرآهن
تیرآهن‌های فولادی بعد از میلگرد، دومین مقطع پرکاربرد در ساخت‌وساز هستند که به‌دلیل استحکام بالا، برای مناطق زلزله‌خیز مناسب هستند و سریع‌تر از سازه‌های بتنی ساخته می‌شوند. اما تیرآهن‌ها قیمت بالایی دارند و احتمال کمانش تیرها در برابر بارهای زیاد وجود دارد. به همین دلیل، انتخاب تیرآهن با سایز و وزن مناسب که با سازه متناسب باشد، ضروری است. پرکاربردترین سایزهای تیرآهن، سایزهای 14، 16 و 18 است. این تیرآهن‌ها فارغ از نوع IPE، INP یا IPB، پرفروش‌ترین‌ها هستند.
همانطور که گفته شد، تیرآهن 14 استحکام بالا و وزن مناسبی دارد. به همین دلیل در سازه‌های معمولی کاربرد زیادی دارد. تیرآهن 16 از تیر 14 سنگین‌تر است و پایداری بالایی دارد. تیرآهن 18 قوی‌ترین و سنگین‌ترین تیرآهن در بین پرفروش‌ترین سایزهای تیرآهن است و برای مصارف خاص که به استحکام بالا نیاز دارند، استفاده می‌شود.
