ملاحظات اقتصادی پروژه و برنامه ریزی برای ساخت بسیار مهم می‌باشد اما نه به قیمت دوام طولانی مدت المان بتنی. بی‌تدبیری در بتن ریزی در هوای سرد منجر به از دست دادن مقاومت و تخریب سطح می‌شود از این رو باید پیش‌بینی آب و هوایی و تغییر فصل در برنامه ریزی ساخت پروژه لحاظ گردد.
قرار است بررسی کنیم که آیا مطلقاً نمی‌توان در هوای سرد بتن ریزی کرد؟ با فرا رسیدن برف و سرما، پروژه تا آغاز فصل ساخت و ساز غیرفعال خواهد ماند؟ در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
در پاسخ به سوالات بالا ابتدا باید بدانیم تعریف از هوای سرد و معیار دمای سردی که مقررات ملی ساختمان مشخص کرده است چیست؟
از آنجا که مقاومت بتن تازه کم است و باید مورد مراقبت قرار گیرد بنابراین رعایت اقدامات ضروری حائز اهمیت می‌باشد.
بتن ریزی در هوای سرد نه اینکه غیرممکن باشد ولی قواعد و قوانینی دارد و به مراقبت بیشتری نیاز خواهد داشت.
درست است که اجرای سازه‌های بتن آرمه و بتن ریزی طبقات به تخصص و نیروی ماهر نیازی ندارد ولی حتما در اجرای آن باید قواعد و اصول لازم رعایت گردد.
بویژه انجام بتن ریزی در هوای سرد با حساسیت‌های اجرایی همراه است همچنین در مقررات ملی ساختمان بندهایی به آن اختصاص داده شده است، در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد.
نمی‌توان به قطعیت گفت که هوای سرد فقط مربوط به فصل زمستان است بلکه در اوایل فصل بهار و مواقعی از فصل پاییز نیز آب و هوا رو به سردی می‌باشد.
در آیین نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان اگر شرایط آب و هوایی در سه روز متوالی طبق شرایط زیر باشد به عنوان هوای سرد تعیین می‌شود و بتن ریزی در آن ممنوع و یا تحت رعایت شرایطی انجام خواهد شد:
- طبق آیین نامه اگر شرایط آب و هوا کمتر از 5 درجه سانتی گراد باشد (به این معنا که دمای متوسط روزانه و میانگین دمای شب و روز از این درجه کمتر باشد).
- دمای هوا برای بیشتر از نصف روز از 10 درجه زیادتر نباشد.
- زمانی‌که دمای هوا در حداقل 12 ساعت در فاصله زمانی 24 ساعت برابر 10 درجه سانتی‌گراد و یا کمتر باشد.
اگر این شروط گفته شده در آیین‌نامه در آب و هوا وجود داشته باشد شرایط بتن ریزی در هوای سرد رخ خواهد داد. بنابراین لازم خواهد شد که اقدامات مورد نیاز انجام شود و در صورت ضرورت بتن ریزی لغو گردد.
بخوانید: تکنیک های جایگذاری (کاشت) میلگرد در بتن مسلح
بتن ریزی در هوای سرد چه مشکلاتی خواهد داشت؟
با توجه به آنچه در مورد هوای سرد و تعریف آن در مقررات ملی ساختمان گفته شد اگر شرایط دمایی محیط، سرد باشد و بتن ریزی انجام شود، مشکلات جدی به بار می‌آید. مشکلات به وجود آمده ممکن است خسارات جانی و مالی بسیاری ایجاد کند.
هنگامی که ذرات یخ در دمای محیط سرد درون بتن تشکیل شوند، مشکلات با فرا رسیدن فصل گرما ظاهر می‌شود. پوسته پوسته شدن، کرمو شدن سطح بتن ریزی از جمله عواملی است که ظاهر می‌شود.
آب یخ زده در داخل بتن ذوب شده و بخار آن از منافذ بتن خارج می‌شود، با خالی شدن قسمت های یخ زده ترک‌های مویی و به مراتب ترک‌های بزرگ‌تر در سطح بتن ایجاد می‌شود.
وجود ترک در بتن یک خطر جدی برای اعضای سازه‌ای به حساب می‌آید. از این رو بتن ریزی در هوای سرد را باید یک فرآیند جدی به حساب آورد و از انجام اقدامات لازم نباید سرپیچی کرد تا از اثرات نامطلوب هوای سرد در بتن جلوگیری شود.
5 نکته مهم برای بتن ریزی در هوای سرد
بتن ریزی باید به درستی انجام شده و محافظت گردد تا از اثرات نامطلوب دمای پایین بر بتن جلوگیری شود. در زیر به چند نکته مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم:
افزایش زمان عمل آوری
زمان عمل آمدن بتن در هوای 30 درجه دو برابر طولانی‌تر از دمای 50 درجه فارنهایت است بنابراین زمان عمل آوری در دمای پایین باید بیشتر در نظر گرفته شود. این واقعیت که هیدراتاسیون بتن یک واکنش گرمازا است به خنثی کردن تاثیر دمای سرد کمک می‌کند اما فقط تا چند درجه.
از یخ زدگی جلوگیری شود
ترکیب بتن ریزی نامناسب در هوای سرد و استفاده بی‌رویه از یخ‌زداها مشکل ساز است. درست است که یخ‌زداها مشکل را تا حدودی حل می‌کنند اما نباید بیش از حد و نادرست از این محلول استفاده شود.
از افزودنی‌های زودگیرکننده استفاده شود
مواد شتاب‌دهنده یا زودگیرکننده به گیرش سریع بتن در هوای سرد کمک می‌کنند. بنابراین برای حل مشکل بتن ریزی در هوای سرد از این محلول‌ها می‌توان استفاده کرد. البته باید گفت که مواد زودگیر کننده بتن در جلوگیری از یخ‌زدگی بتن در هوای سرد تاثیری ندارد.
از پوشش و محافظ استفاده گردد
پس از بتن ریزی در هوای سرد از محافظ برای جلوگیری از رطوبت و هوای سرد استفاده شود. براساس تحقیقات بتن در برابر انجماد و ذوب تا زمانی که مقاومت فشاری آن به 4000 psi برسد آسیب پذیر است. بهتر است بعد از بتن ریزی در هوای سرد از محافظ‌های گرمایشی حتی روکش نایلونی استفاده شود؛ استفاده از محافظ برای گرم نگه داشتن دمای بتن ریزی در مقررات ملی ساختمان نیز ذکر شده است.
مدت زمان حفاظت از بتن ریزی در هوای سرد نسبت به بتن ریزی در شرایط مناسب بایستی 50 تا 100 درصد افزایش یابد. به عنوان مثال اگر در شرایط معمولی از بتن به مدت دو روز حفاظت میشد در هوای سرد این مدت زمان به 3 روز افزایش می‌یابد.
استفاده از جعبه‌های حرارتی کیورینگ
جعبه‌های حرارتی کیورینگ به حفظ رطوبت و حرارت بتن کمک می‌کند و سبب محافظت، مراقبت و عمل آوری بتن می‌شود. حرارت و دمای این جعبه‌ها براساس دمای محیط تنظیم می‌گردد.
همچنین در زیر به چند نکته دیگر در رابطه با بتن ریزی منطبق با قوانین که منجر به اجرای المان بتنی قوی و بادوام می‌شود آورده شده است:
- اگر دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتی‌گراد باشد باید به گرم کردن قالب‌ها توجه جدی کرد.
- زمانی‌که دمای اولیه بتن کافی بوده و سطح رطوبت مناسب باشد می‌توان حتی در هوای سرد به زمان گیرش نرمال و افزایش مقاومت مورد نیاز دست یافت.
- هرگز بتن بر روی بستر یخ زده ریخته نشود و دمای بستر نیز در نظر گرفته شود.
- بتن تازه تنها در صورتی می‌تواند در شرایط سخت زمستان دوام بیاورد که به مقاومت فشاری حداقل 4000 پاسکال رسیده باشد، حداکثر نسبت آب به سیمان 0/45 درصد باشد، میزان مجاز حباب هوای داخل بتن 5 الی 7 درصد باشد و به مدت یکسال هیچ گونه یخ زدایی انجام نشود.
بخوانید: تاریخچه استفاده از میلگرد در بتن | تحولی در ساخت وسازهای عظیم جهان
جمع بندی
انتظار برای اینکه آب و هوا معتدل شود و رو به گرمی رود و زمان مناسبی برای بتن ریزی فراهم گردد اغلب منجر به تاخیرهایی در پروژه شده که گاها ممکن است برای مالکان، سرمایه‌گذاران و سازندگان پرهزینه باشد به طوریکه به راحتی نتوان از عهده آن برآمد.
بنابراین برنامه ریزی درست برای بتن ریزی بسیار حائز اهمیت می‌باشد اما اگر زمان بتن ریزی بنابر هر دلیلی به فصول سرد سال افتاد باید چه کرد؟ در این دانشنامه تمام این موارد را بررسی کردیم و به تمام سوالات پیش آمده پاسخ دادیم.
برای بررسی قیمت آهن و خرید انواع مقاطع آهنی می‌توانید به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید و یا با شماره 04133250280 با مجموعه در تماس باشید.
