در برخی از قسمت‌های سازه ممکن است نیاز به انجام عملیات برش‌کاری یا حفاری باشد. برای انجام این کار باید میزان تسلیح بتن، محل میلگرد، میزان قطر میلگرد و تعداد آنها مشخص شود. برای بررسی این عوامل از روش‌های تشخیص میلگرد در بتن استفاده میشود که نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های خاص دارد.
استفاده از این روش‌ها غیرمخرب است و در وضعیت ظاهری بتن تغییری ایجاد نمی‌کند. به کار گرفتن روش تشخیص میلگرد می‌تواند میزان ظرفیت المان‌ها را مشخص کند و از ایجاد آسیب به کل قسمت‌های سازه یا سایر تجهیزات جلوگیری کند. ازاین‌رو مهندسین از روش‌های شناسایی میلگرد استفاده می‌کنند.
برای آشنایی بیشتر با این روش‌ها، با ما همراه باشید؛ همچنین در ادامه ویدئوی نحوه تشخیص میلگردها در داخل بتن را مشاهده کنید.
فهرست مطالب
چرا شناسایی میلگرد در بتن اهمیت دارد؟
در هنگام ارزیابی سازه یا فعالیت‌هایی مثل روسازی بتن، اولین اقدام، تعیین مکان دقیق میلگرد یا آرماتور در بتن است.
عملیات تشخیص میلگرد به این دلیل انجام میشود که آرماتور‌های داخل بتن از آسیب‌های ناشی از انجام سوراخ‌کاری، کرگیری، برش و... در امان بمانند.
اهمیت این مسئله به این دلیل است که هرگونه اشتباه می‌تواند به تجهیزات و میلگردها آسیب بزند یا در هنگام انجام عملیات اجرایی، صدمات زیادی به مقاطع فولادی وارد شود.
در این شرایط انجام حفاری با مشکل روبرو میشود و پیمانکار هزینه‌های اضافه‌ای متحمل میشود؛ حتی ممکن است زمان تحویل پروژه را به تأخیر بیاندازد. اهمیت تشخیص میلگرد فولادی در بتن این است که اطلاع از محل میلگرد و آرماتور می‌تواند به حفظ یکپارچگی سازه در هنگام انجام عملیات مختلف کمک می‌کند. به این عملیات اسکن بتن هم گفته میشود.
در این ویدئو، نحوۀ تشخیص میلگرد فولادی در بتن، نشان داده شده است. می‌توانید مشاهده کنید.
روش‌های تشخیص میلگرد در بتن
به‌دلیل اهمیت شناسایی میلگرد در داخل بتنِ سازه‌های گوناگون، روش‌های مختلفی طراحی شده است. از مهم‌ترین این روش‌ها می‌توان به اسکن الکترومغناطیسی و استفاده از دستگاه GPR اشاره کرد که جایگزین اشعه X شده‌اند.
این دو روش بسیار بادقت و کارآمد هستند و فرایند تشخیص آرماتور در بتن را به‌سرعت انجام می‌دهند. همچنین می‌توان از طریق آنها عمق دقیق میلگرد را تشخیص داد و محل آن را ترسیم کرد. در کنار این موارد دو روش دیگر میلگردیاب و Cover Meters نیز کاربرد دارند که مطابق با پیشرفت‌های الکترونیکی در این زمینه آپدیت شده‌اند.
انواع روش‌های اسکن میلگرد را در اینفوگرافیک زیر مشخص کرده‌ایم:
روش الکترومغناطیسی
در این روش دستگاه‌های خاصی به کار گرفته میشود که امواج و فرکانس‌های ناشی از آن به سمت میلگرد موجود در بتن ارسال میشود. این آرماتور‌ها به امواج الکترومغناطیسی واکنش نشان می‌دهند و از این طریق محل آنها در داخل بتن مشخص میشود.
تشخیص میلگرد در بتن با اشعه X
در این روش، میلگرد و بتن از طریق اشعه X اسکن شده و تصویربرداری می‌شوند. پرتو‌های مورد استفاده نیز انرژی زیادی دارند که قبل از انجام اسکن باید سطح مورد نظر جهت تشخیصِ دقیق تمیز شود.
برای شناسایی میلگرد در این روش فاصله‌بندی میلگردها و میزان ضخامت بتن میان آنها بررسی میشود. در کنار آن حفره‌های هوا به‌صورت سه‌بعدی بررسی می‌شوند تا وجود ترک و جداافتادگی میان ذرات بتن تشخیص داده شود؛ اما استفاده از این روش برای تشخیص نقص بتن مناسب نیست و اطلاعات کافی به شما نخواهد داد.
دستگاه GPR
یکی از روش‌های غیرمخرب برای تشخیص آرماتور در بتن، استفاده از دستگاه GPR است. این دستگاه دارای قسمت‌های مختلف مانند آنتن فرستنده، آنتن گیرنده و قسمت پردازش سیگنال است.
در این روش امواج الکترومغناطیسی دارای طول موج رادیوییِ مشخص، با استفاده از فرستنده به محدودۀ میلگرد موردنظر می‌تابند و با برخورد به میلگرد در داخل بتن بازتاب شده و توسط آنتن‌های گیرنده دریافت می‌شوند. سپس اطلاعات دقیق آنها در واحد پردازش بررسی میشود و در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
تشخیص میلگرد در بتن با میلگرد یاب
دستگاه میلگردیاب یا Rebar Detector می‌تواند محل میلگرد را تا عمق ۱۸۰ میلی‌متری بتن نشان دهد و قطر آن را تخمین بزند. این دستگاه استفادۀ ساده و کارآمدی دارد. کاربرد این روش بسیار مقرون‌به‌صرفه است و پردازش توسط آن پیچیدگی خاصی ندارد.
استفاده از دستگاه فلزیاب
این دستگاه برای سازه‌هایی کاربرد دارد که میلگرد در عمق زیادی کاشته شده است. یا فاصلۀ میان میلگردها زیاد است. این دستگاه می‌تواند فلزات آهنی و غیرآهنی را از یکدیگر تشخیص دهد.
شناسایی میلگرد با Cover Meters
از دیگر روش‌های غیرمخرب شناسایی میلگرد با cover meters است. این روش استاندارد‌های لازم برای تشخیص میلگرد در بتن به‌صورت غیرمخرب را دارد. Cover Meters می‌تواند میزان عمق و مکان آرماتور‌ها را با دقت زیادی تشخیص دهد و قطر آنها را اندازه‌گیری کند.
در داخل این دستگاه کویل‌های چندگانه‌ای قرار دارد که می‌تواند میدان مغناطیسی ایجاد کند. این دستگاه با روش‌های خاصی میدان مغناطیسی مخالف را به سطح میدان موافقِ جریان مواد رسانا تغییر می‌دهد. این کار باعث تغییر ولتاژ سیگنال در داخل بتن میشود.
از این طریق محل قرارگیری میلگرد، قطر آن و عمق پوشش بتن به‌صورت دقیق مشخص میشود که البته این روش فقط برای فلزات، کاربرد دارد.
چرا بتن را اسکن می‌کنند؟
استفاده از روش‌های تشخیص میلگرد در بتن دلایل زیادی دارد. از جمله:
- تشخیص محل آرماتور‌های موجود در داخل بتن و میزان آنها؛
- تشخیص قطر و تعداد آرماتور‌ها در المان سازه‌های مختلف؛
- بررسی محل لوله و قسمت‌های تأسیساتی دیگر در داخل بتن؛
- تشخیص میزان ضخامت میلگرد مورد استفاده در سازه؛
- تشخیص نوع میلگرد داخل بتن؛
- تعیین میزان پوشش سیمانی در بتن و ارتفاع آن؛
- بررسی مشکلات زیرساختی موجود در اجرای میلگردها؛
- ممانعت از آسیب به میلگرد موجود در بتن ناشی از انجام فعالیت‌های جدید بر روی سازه؛
- تشخیص محل دقیق برای کاشت میلگرد در سازه‌هایی با تراکم میلگرد بالا.
بیشتر بخوانید: بهترین روش میلگردگذاری | آموزش انواع روش‌های میلگردگذاری
جمع‌بندی
همان طور که در متن گفته شد، در صنعت ساختمان گاهاً نیاز است تا از تعداد و قطر میلگردهای داخل ساختمان اجرا شده مطلع شویم یا مکان دقیق آرماتور درون بتن را بدانیم. برای این کار نیاز نیست تا سازه را تخرب کرده و یک‌یک میلگردها را شناسایی کنیم.
تنها کافیست با استفاده از روش‌های تشخیص آرماتور در بتن استفاده کرده و به پاسخ مدنظر برسیم. در این مقاله تمامی روش‌های لازم را بررسی کردیم. اگر روش دیگری در نظر داشتید می‌توانید از بخش «ارسال دیدگاه» با ما به اشتراک بگذارید.
برای اطلاع از قیمت روز میلگرد و خرید این مقطع به وب‌سایت عصرآهن مراجعه کنید یا با شمارۀ 0414180 تماس بگیرید.
سؤالات متداول
روش الکترومغناطیس، اشعه x، دستگاه GPR، دستگاه میلگردیاب و فلزیاب.
برای شخیص تعداد میلگرد موجود در بتن، قطر آنها، عدم آسیب دیدن میلگردها در حفاری از این روش استفاده میشود. برای اطلاع از لیست علت تشخیص بتن به مقاله مراجعه کنید.
