شما به‌عنوان یک پیمانکار، کارفرما، مدیر پروژه ساخت‌وساز یا مهندس عمران در هنگام خرید انواع آهن آلات یا کار با این مقاطع نیاز دارید تا وزن آهن آلات مصرفی خود اعم از میلگرد، تیرآهن، نبشی و دیگر مقاطع فولادی را بدانید.
در این مقاله فرمول محاسبه وزن تمامی مقاطع فولادی را قرار داده‌ایم. برای مطالعه بیشتر در ادامه متن با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
وزن آهن آلات بر قیمت محصول بسیار تأثیرگذار بوده و از جمله مهم‌ترین پارامترها برای خریداران است. شما برای اینکه بتوانید وزن هر جسمی را به‌دست آورید، کافی است حجم و چگالی آن را در هم ضرب کنید.
در مورد وزن آهن آلات هم دقیقا همین فرمول صدق می‌کند و شما باید حجم مقطع فولادی را به دست آورید و آن را در چگالی فولاد ضرب کنید.
با توجه به اینکه هر یک از مقاطع فولادی همچون میلگرد و نبشی، سطح مقطع متفاوتی دارند، نیاز است که شما با محاسبه سطح مقطع آنها آشنایی داشته باشید.
ما در ادامه نحوه محاسبه وزن تمامی مقاطع فولادی را به‌صورت جداگانه به شما نشان می‌دهیم. همین طور می‌توانید قیمت آهن آلات را به‌صورت لحظه‌ای در سایت عصرآهن ببینید و از قیمت‌های روز بازار فولاد باخبر شوید.
چگالی آهن
در ابتدای متن بهتر است درمورد چگالی آهن صحبت کنیم. از آن جهت که شما برای محاسبه وزن و قیمت فولاد نیاز به چگالی دارید، بهتر است که کمی با آن آشنایی داشته باشید. داستان تاج طلا و حمام ارشمیدس را که منجر به کشف یکی از رازهای طبیعت شد، شنیده‌اید؟
خالی از لطف نیست که دوباره به آن اشاره‌ای بکنیم. جواهرسازی به درخواست پادشاه، تاجی برای او ساخته بود؛ اما پادشاه به جواهرساز شک داشت و معتقد بود که زرگر تمام طلا را به کار نبرده و از فلزهای کم ارزش‌تری مثل نقره در آن استفاده کرده است.
برای همین از ارشمیدس خواسته بود تا در این مورد تحقیق کند. ارشمیدس که مدت‌ها با این موضوع درگیر بود، در روزی از روزها که برای حمام به خزینه که چیزی شبیه به استخرهای امروزی است، رفته بود، به وجود چگالی پی برد.
میزان جابجایی آب، زمانی که حجمی را در آن فرو برده می‌شود، ارشمیدس را به فکر فرو برد. از نظر او اجسام هم‌اندازه، مقدار آب مساوی را جابه‌جا می‌کنند.
با همین روش او فهمید که تاج از طلای خالص ساخته نشده است و به اکتشاف بزرگی درست یافت. این همان چیزی است که امروزه با نام چگالی آن را می‌شناسیم.
معمولا هر ماده‌ای چگالی خاص خود را دارد. چگالی فولاد برابر 7.85g/cm3 است که گاهاً برای راحتی بیشتر، مقدار آن در محاسبه وزن آهن آلات همان 8 در نظر گرفته می‌شود؛ اما ما در اینجا مقدار آن را 7.85g/cm3 در نظر می‌گیریم.
به این ترتیب شما با به دست آوردن سطح مقطع و جاگذاری آن در فرمولی که در ادامه آن را معرفی می‌کنیم، به‌راحتی می‌توانید وزن مقطع فولادی موردنظرتان را به دست آورید. برای دسترسی به جدول وزن آهن آلات روی لینک کلیک کنید.
فرمول محاسبه وزن آهن آلات
برای محاسبه وزن تمامی مقاطع فولادی تنها یک فرمول کلی وجود دارد و شما با یادگیری آن می‌توانید در هر زمان و هر جایی وزن مقطع فولادی مورد نظرتان را محاسبه کنید.
فرمول وزن آهن آلات به شکل زیر است:
در این فرمول وزن بر حسب کیلوگرم، مساحت سطح مقطع بر حسب میلی‌متر مربع و طول بر حسب متر است. چگالی محصول نیز (7.85g/cm3) بوده و باید بر حسب گرم بر سانتی‌مترمکعب در فرمول جاگذاری شود.
به این ترتیب شما تنها با جایگذاری مساحت سطح مقطع، طول و چگالی در فرمول بالا می‌توانید وزن محصول را به دست آورید. پس این فرمول را یاد بگیرید و آن را به ذهنتان بسپارید.
با توجه به اینکه میلگرد، نبشی، تیرآهن و سایر آهن آلات، هر کدام سطح مقطع متفاوتی دارند، این موضوع می‌تواند روی روش محاسبه تأثیرگذار باشد. برای همین ما این فرمول را برای هر مقطع فولادی به صورت مفصل و با مثال توضیح داده‌ایم.
محاسبه وزن میلگرد
میلگرد یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی است که بیشترین استفاده از آن در سازه‌های بتنی برای جبران مقاومت کششی پایین بتن است. میلگردها در دو نوع میلگرد ساده و آجدار تولید و به بازار عرضه می‌شوند که تفاوت آنها به سطح رویی میلگرد برمی‌گردد.
میلگردهای ساده هیچ برجستگی روی سطح خود ندارند؛ اما میلگردهای آجدار همان طور که از نامش مشخص است، دارای برجستگی (آج) در سطح خود هستند. شما می‌توانید تفاوت انواع میلگردها را در مطلب "مشخصات فنی میلگردها بر اساس استاندارد ملی ایران 3132" مطالعه کنید.
فرمول محاسبه وزن میلگرد برای تمامی میلگردهای ساده و آجدار یکسان است و نوع میلگرد در محاسبه وزن آن تأثیری ندارد. شما برای محاسبه وزن میلگردهای موجود در بازار از فرمولی که در زیر می‌بینید، می‌توانید استفاده کنید.
توجه کنید که در این فرمول همانند فرمول وزن آهن آلات ، شعاع بر حسب میلی‌متر و طول بر حسب متر باید جاگذاری شوند. فرض کنید می‌خواهیم برای وزن شاخۀ 12 متری میلگرد 16 آجدار تیمکه داش را محاسبه کنیم.
8mm=شعاع
12m=طول
7.85g/cm3=چگالی
مثال محاسبه وزن میلگرد
با جایگذاری اعداد بالا در فرمول، وزن میلگرد 16، شاخه 12 متری برابر 18.93 کیلوگرم خواهد بود.
محاسبه وزن نبشی
نبشی که عموماً با هدف تقویت و استحکام ساختمان به کار برده می‌شود، یکی دیگر از آهن آلات رایج در سطح کشور است. این مقطع فولادی از دو سطح عمود بر هم تشکیل شده است که این دو سطح به صورت مساوی یا نامساوی ساخته می‌شوند.
همان طور که اشاره کردیم نبشی‌ها به دو صورت بال مساوی و بال نامساوی در بازار داخلی موجود هستند؛ اما فرمول محاسبه وزن نبشی برای هر دو یکی است.
نبشی‌های بال مساوی از اندازه 20 تا 250 میلی‌متر و نبشی‌های بال نامساوی از اندازه ۲۰*۳۰ تا ۹۰*۲۵۰ میلی‌متر تولید می‌شوند. اگر به قیمت نبشی در سایت عصرآهن مراجعه کنید، متوجه خواهید شد که نامگذاری نبشی‌ها با کمک سه عدد مشخص می‌شود که این اعداد ارتفاع و ضخامت بال‌ها را نشان می‌دهد.
برای مثال نبشی 3*60*60 به این معنی است که ارتفاع بال این نبشی هر کدام 60 میلی‌متر و ضخامت آن 3 میلی‌متر است. شما برای محاسبه وزن نبشی می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید.
در این فرمول نیز طول بال‌ها و ضخامت بر حسب میلی‌متر و طول نبشی بر حسب متر باید جایگذاری شود. برای مثال برای شاخه 12 متری نبشی L30×30×4 طبق فرمول بالا اعداد زیر را داریم:
60=30 30=مجموع طول بال‌ها
4mm=ضخامت
12m=طول
7.85g/cm3=چگالی
به این ترتیب وزن این نبشی برابر با 22.608 کیلوگرم خواهد بود.
محاسبه وزن ورق فولادی
ورق‌های فولادی همان طور که از نام آنها مشخص است، نوعی ورق فلزی مسطحی هستند که می‌توانند از هر فلزی ساخته شوند. ورق فولادی در انواع مختلفی همچون ورق سیاه، ورق آجدار و ورق اسیدشویی در بازار موجود است. با توجه به سطح مقطع ورق فولادی محاسبه وزن آن آسان است.
فرمول محاسبه وزن ورق فولادی را در زیر مشاهده کنید:
لازم به ذکر است که برای محاسبه وزن انواع آهن آلات مثل ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق سیاه و ورق آجدار نیز همان چگالی فولاد در محاسبات لحاظ می‌شود. برای مثال برای ورق 10 سیاه فولاد اکسین اهواز با ابعاد 6×2 متر اگر بخواهیم وزن آن را محاسبه کنیم، به این شکل خواهد بود:
6m = طول
2000mm= عرض
10mm= ضخامت
7.85g/cm3= چگالی
به این ترتیب وزن ورق فولادی 10 سیاه فولاد اکسین اهواز با ابعاد 6×2 متر برابر 942 کیلوگرم خواهد بود. در ادامه نحوه محاسبه وزن سایر آهن آلات را بررسی می‌کنیم.
محاسبه وزن تیرآهن
تیرآهن شناخته‌ترین مقطع فولادی در ساختمان‌سازی است که مطمئناً شما نیز با آن آشنایی دارید. این محصول فولادی حجم مصرفی بالایی به‌عنوان ستون اسکلت ساختمان دارد و در دو نوع تیرآهن معمولی و تیرآهن هاش در بازار داخلی به کار برده می‌شود.
تیرآهن از دو صفحه افقی به نام بال و یک ورق بین آنها تشکیل شده است که به آن جان گفته می‌شود. برای محاسبه ورق تیرآهن شما باید مساحت سطح مقطع تیرآهن را به دست آورید.
تفاوت انواع تیرآهن موجود در بازار آهن آلات مربوط به نسبت اندازه بال و جان در دو تیرآهن است. تیرآهن هاش نسبت به دیگر تیرآهن‌ها دارای بال‌های عریض‌تری هستند.
ما قبلا در مطلب مقایسه مشخصات تیرآهن و هاش طبق استاندارد اروپا به طور کامل تفاوت تیرآهن و هاش را مقایسه کرده‌ایم. برای خواندن این دانشنامه روی لینک زیر کلیک کنید:
بخوانید: مقایسه مشخصات تیرآهن و هاش طبق استاندارد اروپا
البته این تفاوت‌ها به این معنی نیست که برای محاسبه وزن انواع تیرآهن‌ها نیاز به فرمول جداگانه‌ای دارید. برای محاسبه وزن تیرآهن باید از اندازه سطح مقطع و طول تیرآهن اطلاع داشته باشید. فرمول محاسبه وزن تیرآهن به شکل زیر است:
در این فرمول نیز عرض بال‌ها، عرض جان و ضخامت آنها بر حسب میلی‌متر می‌باشد. طول تیرآهن نیز برحسب متر جایگزاری می‌شود.
برای مثال اگر بخواهیم برای تیرآهن 12 ذوب آهن 12 متری IPE وزن آن را محاسبه کنیم، شما باید از جدول استاندارد تیرآهن IPE اندازه‌ی عرض جان و بال‌ها و ضخامت را بدست آورید و در فرمول بالا جاگذاری کنید. طبق جدول استاندارد اعداد زیر را داریم:
64mm = عرض بال
6.3mm = ضخامت بال
120mm= طول جان
4.4mm= ضخامت جان
12m= طول
7.85g/cm3= چگالی
به این ترتیب وزن تیرآهن 12 ذوب آهن 12 متری IPE برابر 175.43 کیلوگرم است. شما می‌توانید اندازه و ضخامت بال و جان انواع تیرآهن را در جدول مشخصات تیرآهن و هاش ببینید.
محاسبه وزن ناودانی
ناودانی یکی دیگر از پرکاربردترین آهن آلات و پروفیل‌های صنعتی و ساختمانی است که ضخامت و اندازه‌های متفاوتی از آن در بازار در دسترس هستند.
این مقطع فولادی شبیه به تیرآهن می‌باشد ولی بال‌های آن فقط در یک طرف جان قرار دارند. دو استاندارد برای ابعاد پروفیل وجود دارد که با نام‌های UPE و UPN شناخته می‌شوند. UPE برای بال موازی‌ها و UPN برای بال شیبدارها به کار برده می‌شود.
به طور کلی می‌توان گفت که پروفیل‌های UPE ضخامت کمتری نسبت به پروفیل‌های UPN دارند (نازک‌تر هستند) اما بال‌های آنها پهن‌تر است. سطح مقطع ناودانی‌ها به شکل زیر است:
- فرمول محاسبه وزن ناودانی به شکل زیر است:
برای اینکه وزن ناودانی موردنظرتان را به دست آورید، باید به جدول استاندارد ملی ایران مراجعه کنید. به عنوان مثال برای محاسبه وزن ناودانی 8 فولاد ناب تبریز به طول 6 متر، اعداد زیر را داریم:
40mm = عرض بال
7.4mm = ضخامت بال
80mm= طول جان
4.5mm= ضخامت جان
6m= طول
7.85g/cm3= چگالی
به این ترتیب وزن ناودانی 8 ناب تبریز با طول 6 متر برابر 61.80 کیلوگرم خواهد بود.
محاسبه وزن پروفیل
پروفیل‌ها قطعات فولادی هستند که در اشکال مختلفی تولید می‌شوند و در ساخت در و پنجره، میز و صندلی، تجهیزات بدن‌سازی، تابلوهای تبلیغاتی و راهنمایی به کار برده می‌شوند.
همان طور که اشاره کردیم این آهن آلات بر حسب شکل و کاربردشان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و برای اینکه بتوانید وزن پروفیل را محاسبه کنید، باید با نوع پروفیل آشنا باشید.
پروفیل قوطی مربع، پروفیل قوطی مستطیل، پروفیل درب و پنجره، پروفیل چهارچوب فلزی و پروفیل‌های زد و پروفیل‌های تقویتی گالوانیزه و پروفیل‌های قوطی ستونی از انواع پروفیل‌های موجود در بازار هستند.
محاسبه وزن پروفیل نیز دقیقا شبیه به دیگر آهن آلات است و شما باید ابتدا مساحت سطح مقطع آن را بدست آورید. برای نمونه فرمول محاسبه وزن قوطی مربع را در زیر آورده‌ایم:
در مورد پروفیل قوطی مربع نیز اندازه‌ی عرض و ضخامت باید به میلی‌متر و طول قوطی نیز به متر در فرمول بالا قرار داده شود. برای مثال وزن قوطی 30×30×2 هیربد زرندیه به طول شاخه 6 متر به این شکل محاسبه می‌شود:
30mm=عرض
2mm=ضخامت
6m=طول
7.85g/cm3=چگالی
محاسبه وزن لوله
لوله‌های فولادی یکی دیگر از مقاطع پرمصرف بازار هستند که شکل ظاهری آنها به صورت استوانۀ توخالی و بلند است. شما برای محاسبه وزن لوله به قطر بیرونی و ضخامت آن نیاز دارید پس در ابتدا باید مساحت سطح مقطع لوله را به دست آورید.
برای این منظور به روش زیر باید عمل کنید:
در این فرمول نیز قطر بیرونی و ضخامت باید بر حسب میلی‌متر و طول بر حسب متر جایگذاری شوند تا وزن لوله بر حسب کیلوگرم به دست آید. برای مثال برای لوله 2/11 داربستی که قطر بیرونی آن 48.3 و ضخامت آن 1.9 میلی‌متر می‌باشند، وزن لوله به شکل زیر محاسبه می‌شود:
بخوانید: راهنمای خرید مستقیم میلگرد از کارخانه
سخن آخر
ما در این مقاله وزن تمامی آهن آلات را بررسی کردیم. برای محاسبه وزن آهن آلات با هر سطح مقطعی، شما باید مساحت سطح را در طول و چگالی آن ضرب کنید.
این فرمول برای تمامی آهن آلات یکسان است. مطمئناً مساحت سطح مقطع میلگرد (به شکل دایره) با مساحت سطح مقطع تیرآهن متفاوت است و شما باید به هنگام محاسبه وزن آهن آلات به آن توجه کنید.
ما در این مطلب نحوه محاسبه وزن آهن آلات را با شما بررسی کردیم. امیدواریم که توانسته باشیم به سوالات شما در این زمینه پاسخ کاملی داده باشیم. اگر در مورد نحوه محاسبه وزن آهن آلات سوالی داشته باشید، می‌توانید در بخش نظرات آنها را با ما در میان بگذارید.
همچنین برای اطلاع از قیمت آهن به وب‌سایت عصرآهن مراجعه کنید و برای خرید انواع مقاطع فولادی با شماره 04133250280 با بخش فروش ما در تماس باشید.