نبشی و ناودانی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در پروژههای ساختمانی و صنعتی هستند. نبشی معمولاً بهعنوان یک مقطع L شکل در تقویت اتصالات و گوشهها استفاده میشود. درحالیکه ناودانی با سطح مقطع U شکل خود گزینهای مناسب برای تحمل بارهای خمشی و ایجاد چارچوبهای مقاوم است. برخی از خریداران دقیقاً نمیدانند این دو پروفیل چه تفاوتی با هم دارند و هرکدام در چه شرایطی بهترین عملکرد را ارائه میدهند. در این مقاله به بررسی تفاوت نبشی و ناودانی از نظر شکل ظاهری، ابعاد، جنس، کاربرد، سطح مقطع و استانداردهای تولید خواهیم پرداخت تا در نهایت بتوانید مناسبترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب کنید.
نبشی چیست؟
نبشی فولادی یکی از مقاطع پرمصرف در ساختوساز است که از دو بال عمود بر هم تشکیل میشود و معمولاً به شکل L تولید میشود. این محصول از لحاظ شکل ظاهری در دو نوع بال مساوی و بال نامساوی و از لحاظ روش تولید در دو نوع فابریک و پرسی وجود دارد. در مدل مساوی طول دو بال یکسان است و در مدل نامساوی یکی از بالها بزرگتر طراحی میشود. همین تفاوت ساده، کاربرد نبشی را در پروژههای مختلف تغییر میدهد. نبشیها معمولاً در طولهای ۶ و ۱۲ متری و در ضخامتهای متنوع عرضه میشوند. بسته به نیاز سازه، میتوان آنها را بهصورت تکی یا به شکل نبشی دوبل برای افزایش مقاومت به کار برد. این مقطع به دلیل شکل ساده و استحکام مناسب، یکی از عناصر اصلی در اتصالات و بخشهای مختلف سازه است. قیمت نبشی معمولاً بر اساس ضخامت بالها و وزن نهایی مقطع تعیین میشود.
ناودانی چیست؟
ناودانی یکی از مقاطع مهم و کاربردی در صنعت ساختمانسازی است که از یک جان مرکزی و دو بال تشکیل میشود و در دسته پروفیلهای باز قرار میگیرد. این مقطع از نظر ظاهر به دو دسته ساده و مشبک و از نظر روش تولید به دو دسته فابریک و پرسی تقسیمبندی میشود. ناودانی ساده معمولاً از ورق گرم یا نورد گرم تولید میشود و سطحی بدون سوراخ دارد. در حالی که ناودانی مشبک که اغلب از ورق گالوانیزه ساخته میشود، روی بالها و جان خود سوراخهایی دارد تا امکان نصب، اتصال یا عبور تجهیزات را فراهم کند. از نظر استاندارد نیز ناودانیها بر اساس شکل بالها به دو دسته کلی نوع UPE و UPN تقسیم میشوند. نوع UPE ناودانی معمولا بالهای موازی و نوع UPN یا C شکل، بالهای مایل دارد.
تفاوت نبشی و ناودانی
نبشی و ناودانی هر دو از مقاطع پرکاربرد فولادی هستند اما از مناظر مختلف تفاوتهای مهمی با یکدیگر دارند. نبشی به دلیل شکل L خود بیشتر برای تقویت گوشهها و اتصالات بهکار میرود. درحالیکه ناودانی با مقطع U، برای ساخت چهارچوبها، شاسیها و تحمل بارهای خمشی مناسبتر است. در ادامه این بخش، تفاوت نبشی و ناودانی را از لحاظ ظاهر، ابعاد، کاربرد، جنس، سطح مقطع و استاندارد بهصورت کامل بررسی میکنیم.
مقایسه نبشی و ناودانی از لحاظ ظاهری
یکی از بارزترین تفاوت نبشی و ناودانی در شکل ظاهری آنها مشاهده میشود. نبشی معمولاً شکلی شبیه به حرف L دارد و از دو بال که بهصورت عمود بر هم قرار گرفتهاند تشکیل میشود. در صورتی که طول بالهای نبشی برابر باشد، ظاهر آن شبیه V خواهد بود. در مقابل، ناودانی طراحی متفاوتی دارد و معمولاً به C یا U شکل تولید میشود. این مقطع شامل یک جان و دو بال است. اگر بالهای ناودانی موازی باشند، مقطع آن C شکل و اگر بالها کمی شیبدار باشند، مقطع آن فرم U شکل خواهد گرفت.
تفاوت ناودانی و نبشی از لحاظ ابعاد و اندازه ها
یکی از مهمترین مواردی که هنگام بررسی فرق نبشی و ناودانی باید در نظر گرفت، ابعاد و اندازههای آنها است. ارتفاع بالهای ناودانی معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰۰ میلیمتر متغیر است و این مقاطع در سایزهای ۸ تا ۱۶ تولید میشوند. در مقابل، نبشیها طولی بین ۶ تا ۱۲ متر دارند و ضخامت آنها از ۳ تا ۳۵ میلیمتر تغییر میکند، که بسته به نوع سازه و کاربرد انتخاب میشوند.
تفاوت نبشی و ناودانی از لحاظ کاربرد
تفاوت نبشی و ناودانی علاوه بر شکل و ابعاد، در کاربردهای آنها نیز مشهود است. این دو محصول فولادی هرچند در دسته محصولات صنعتی قرار میگیرند، اما نقشهای متفاوتی در سازهها دارند و گاهی بهصورت مکمل کنار هم استفاده میشوند.
کاربرد نبشی:
- دارای نقش اتصالدهنده
- استفاده در نبشی کشی دیوارهای ساختمان و آسانسور
- ساخت و اتصال خرپا، ستونها، پلها و بادبندها
- مکمل تیرچه در سقفها
- مهار و تقویت دیوارهای سبک
- تولید ماشینآلات و تجهیزات صنعتی
- استفاده در دکلهای انتقال نیرو
کاربرد ناودانی:
- استفاده به عنوان پایه و قاب
- ترمیم و تقویت بناهای معماری
- اسکلتبندی ماشینهای سنگین
- ساخت چارچوب و سازههای سبک فولادی
- اتصال ستونها، پلها، خرپا و بادبندها بهصورت جفت یا تکی
- استفاده در صنعت دریایی برای ساخت قطعات
- ساخت قفسههای فولادی
فرق نبشی با ناودانی از لحاظ جنس
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر جنس نیز قابل توجه است. نبشیها در انواع مختلفی مانند فولاد، گالوانیزه، آلومینیوم، پلیمر و حتی نوع پلاستیکی تولید میشوند. در مقابل، تنوع جنس ناودانی کمتر است و معمولاً در سه جنس رایج فولادی، گالوانیزه و آلومینیومی در بازار عرضه میشود. همین موضوع باعث میشود نبشی از نظر نوع متریال انتخابهای بیشتری را در اختیار مصرفکننده قرار دهد.
تفاوت نبشی و ناودانی از لحاظ سطح مقطع
سطح مقطع این دو پروفیل مهمترین عاملی است که شکل، نوع مقاومت و حتی وزن آنها را از هم متمایز میکند. نبشی از دو بال عمود بر هم تشکیل میشود و چون هیچ بخشی بهنام جان در آن وجود ندارد، بالها مستقیماً در محل گوشه به هم وصل میشوند و مقطع آن حالتی شبیه حرف L ایجاد میکند. در مقابل، ناودانی دارای یک جان مرکزی است که دو بال به صورت قائم به آن وصل شدهاند؛ همین موضوع باعث میشود مقطع ناودانی به شکل یک کانال یا U دیده شود.
از نظر اندازه بالها هم تفاوت مشخصی بین این دو پروفیل دیده میشود. نبشی میتواند بال مساوی یا نامساوی باشد و همین موضوع امکان استفاده متنوعتری به آن میدهد. اما در ناودانی همیشه اندازه دو بال یکسان است و تغییری در عرض آنها وجود ندارد. همین تفاوت در فرم سطح مقطع باعث میشود وزن نهایی نبشی و ناودانی، حتی اگر از یک جنس و در یک سایز باشند، متفاوت باشد.
تفاوت ناودانی و نبشی از لحاظ استاندارد
با اینکه نبشی و ناودانی در ظاهر شباهتهایی دارند، اما هرکدام تحت استانداردهای جداگانهای تولید میشوند که مشخصات ابعادی و مکانیکی آنها را تعیین میکند. نبشیها معمولاً بر اساس استانداردهای آلمانی و اروپایی مانند DIN 1022 و EN 10056 ساخته میشوند. درحالیکه ناودانیها از الگوهای متفاوتی پیروی میکنند و استانداردهایی همچون DIN 1026 و EN 10279 برای تولید آنها بهکار میرود. همین تفاوت استانداردها باعث میشود شکل بالها، وزن هر متر، تلرانسها و نوع باربری نبشی و ناودانی کاملاً از یکدیگر متمایز باشد.
جمع بندی
نبشی و ناودانی هرچند جزو مقاطع پایه فولادی هستند، اما تفاوتهای آنها در شکل، ابعاد، استاندارد و حتی نوع باربری، کاربردهای کاملاً متفاوتی برایشان رقم زده است. نبشیها به دلیل فرم L بیشتر نقش تقویتی و اتصالی دارند، در حالی که ناودانیها با مقطع U شکل خود گزینهای مناسب برای ساخت سازههای باربر و چهارچوبهای مقاوم هستند. آگاهی از این تفاوتها باعث میشود در زمان انتخاب یا خرید، دقیقتر تصمیم بگیرید و مقطعی را انتخاب کنید که بیشترین هماهنگی را با نیاز پروژهتان دارد.
