در اجرای یک سازه بتنی با استفاده از میلگرد، انواع مختلفی از آرماتوربندی اجرا می‌شود. هدف از به کار بردن میلگرد در شکل‌ها مختلف، افزایش استحکام سازه و مقاومت آن است. میلگرد ادکا از جمله میلگردهایی است که در سقف برای عملکرد بهتر سازه استفاده می‌شود. برای آشنایی با میلگرد اوتکا با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
وقتی یک سقف تیرچه بلوک ساخته می‌شود برای تقویت بیشتر سازه و یا رفع برخی معایب آن از میلگرد ادکا و میلگرد ممان منفی در اجرا استفاده می‌شود.
برخی افراد ممکن است این دو میلگرد را با هم اشتباه بگیرند به همین علت هر دو مقطع را جداگانه بررسی کرده و تفاوت آنها را بیان می‌کنیم. (اگر قصد اجرای سقف تیرچه بلوک دارید این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.)
میلگرد ادکا چیست؟
میلگرد ادکا از جمله آرماتورهایی است که برای تقویت سقف به تیرچه نصب می‌شود. میلگرد ادکا یا میلگرد اوتکا (این میلگرد به دو شکل نوشتاری متفاوت رایج است) که در زیر تصویر آن را مشاهده می‌کنید در محل اتصال تیر به تیرچه سقف متصل می‌شود.
برای جلوگیری از ترک خوردن سقف از این نوع میلگرد استفاده می‌شود. همچنین میلگرد ادکا از گسیختگی سقف و اجزای آن جلوگیری می‌کند و موجب کاهش خیز در سقف می‌شود. بار وارده بر میلگردهای کششی را کمتر کرده و دامنه ارتعاشات را تا حدی می‌کاهد.
نام ادکا از زبان روسی برگرفته شده و این کلمه در زبان روسی به معنای اردک است ازاین‌رو شکل میلگرد ادکا را به اردک شباهت می‌دهند.
این میلگرد ممکن است تا زاویه 180 درجه خم شود. همان طور که گفته شد میلگرد اوتکا در سقف تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه‌بر استفاده این میلگرد در سقف تیرچه بلوک ممکن است در صورت نیاز، میلگرد ادکا در سقف کرومیت نیز به کار برده شود. برای آشنایی بیشتر با انواع سقف‌های سازه‌ای پیشنهاد می‌شود به دانشنامه زیر مراجعه کنید.
بخوانید: انواع سقف سازه | ارزان‌ترین و گران‌ترین نوع سقف‌ها کدامند؟
نحوه ساخت میلگرد ادکا
روش خم کردن میلگرد ادکا فرق چندانی با سایر آرماتورها ندارد، در ادامه به نکات مهم در این مورد اشاره می‌کنیم.
- مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که چون میلگرد اوتکا داخل تیرچه قرار می‌گیرد باید توجه شود که ارتفاع این میلگرد (پشت تا پشت) برابر اندازه داخلی تیرچه باشد. (الف)
- نکته بعدی اینکه طول مورب اودکا با توجه به زاویه خم و ارتفاع اتکا محاسبه می‌شود در صورتی که زاویه ادکا 45 درجه باشد، طول مورب 1/41 برابر ارتفاع اتکا می‌باشد. (ب)
- اگر زاویه ادکا 60 درجه باشد طول مورب 1/15 برابر ارتفاع اتکا خواهد بود. (ج)
- در صورتی که زاویه اودکا 30 درجه باشد، طول مورب 2 برابر ارتفاع اودکا خواهد شد. (د)
در مورد سایر زوایا می‌توان با تقسیم ارتفاع ادکا بر سینوس زاویه خم، طول مورب را به دست آورد.
میلگرد ممان منفی چیست؟
برای رفع لنگر منفی در دال سقف از میلگردی به نام میلگرد ممان منفی استفاده می‌کنند. بهتر است ابتدا با مفهوم لنگر منفی آشنا شویم.
سازه بتن آرمه با بتن‌ریزی درجا ساخته می‌شود و اجزا و المان‌های سازه‌ای نظیر تیر، ستون، دال و حتی پی به‌صورت یک پارچه ساخته می‌شوند. در هر مرحله از اجرا به دلیل محدودیت کارگاهی و بتن‌ریزی، نیاز به قطع بتن باشد، با عبور دادن آرماتور از محل قطع بتن به‌صورت میلگرد انتظار، تلاش می‌شود یکپارچگی سازه تا حد زیادی تامین شود.
از طرفی یکپارچگی‌ها در سازه باعث به وجود آمدن لنگر در اعضا می‌شود. در سقف دال بتنی به دلیل یکپارچگی این نوع سقف، لنگر منفی در سطح دال ایجاد می‌شود. برای تحمل لنگر منفی در تکیه‌گاه‌ها باید اقداماتی انجام شود.
برای این منظور از میلگرد ممان منفی استفاده می‌شود. وظیفه این میلگرد تحمل و رفع لنگر منفی ایجاد شده در سقف است. این میلگرد تقویتی در سقف تیرچه بلوک، بین دو دهانه مجاور نصب می‌شود. نصب میلگرد تقویتی روی دال بتنی، سقف نیروی کششی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
سایز میلگرد ممان منفی از 8 تا 14 میلی‌متر انتخاب می‌شود. این آرماتور به شکل میلگردهای کوچکی است که در دال سقف قرار داده می‌شود. ابتدای این میلگرد عموما با زاویه 90 درجه خم می‌شود و به شکل عصا است. میلگرد ممان با همین شکل در قسمت فوقانی سقف قرار می‌گیرد.
تفاوت میلگرد ادکا و میلگرد ممان منفی
میلگرد ممان منفی جهت کاهش تاثیر نیروی کششی ناشی از لنگر منفی در سقف به کار برده می‌شود. ولی میلگرد ادکا برای جلوگیری از ترک در سقف اجرا می‌شود.
همچنین مهم است بدانید که اجرای میلگرد ممان منفی در سقف اجباری است و ضمانت استفاده از آن در آیین‌نامه ساختمان تایید شده می‌باشد. اما استفاده از میلگرد ادکا اجباری نیست و استفاده از آن زمانی که نیاز باشد بر اساس صلاح دید مهندس ساختمان، در سازه اجرا می‌شود.
همچنین شکل میلگرد ادکا با میلگرد ممان منفی تفاوت دارد. میلگرد منفی با احتساب 15 درصد لنگر خمشی وسط دهانه در تکیه‌گاه تعبیه می‌شود.
نکته مهم دیگر اینکه میلگرد ادکا به باید به اندازه 12 سانتی‌متر از میلگرد کششی به داخل تکیه‌گاه ادامه پیدا کند.
بخوانید: آرماتوربندی ساختمان | 10 نکته مهم آرماتوربندی که یک مهندس عمران باید بداند
جمع‌بندی
در این دانشنامه به معرفی و شناخت میلگرد ادکا و میلگرد ممان منفی پرداختیم. همان طور که گفته شد این میلگردها در سقف سازه به کار برده می‌شوند. وجود آنها برای تقویت و افزایش استحکام سازه است؛ البته عملکرد هر کدام در اجرای ساختمان را در داخل متن بیشتر بررسی کرده‌ایم.
برای اطلاع از قیمت میلگرد و خرید آن به وب‌سایت عصرآهن مراجعه کنید و همچنین برای استعلام می‌توانید از طریق شماره 04133250280 با ما در تماس باشید.
