خطاها و اشکالات رایج در سازههای بتنی به دلیل عدم نظارت کافی و درست، روزانه افزایش پیدا میکند. وجود اشکالات اجرایی، موجب آسیب رسیدن به سازه و کاهش مقاومت و استحکام آن میشود. همچنین در مواقعی خطرات جانی و مالی زیادی به همراه دارد. در این دانشنامه اشکالات رایج در سازه بتنی را به همراه تصاویر آنها بررسی کردهایم.
قالببندی نامناسب
- قالببندی نامناسب در محل اتصال تیر به ستون
- اجرای نامناسب قالببندی اطراف ستون
قالببندی بتن قبل از بتنریزی انجام میشود. اصول اجرای قالبگذاری باید به درستی انجام شود و از الوار و قالبهای معیوب استفاده نشود.
قالببندی نامناسب و غیر اصولی و یا استفاده از قالبهای معیوب باعث اجرای نادرست المان میشود. همانطور که در تصویر مشاهده میکنید به دلیل اجرای غیر اصولی، محل اتصال تیر به ستون، غیر استاندارد اجرا شده است.
ستون و تیر از جمله اعضای سازهای محسوب میشوند بنابراین نحوه اجرای آن به شیوه صحیح حائز اهمیت است. استحکام کل سازه و انتقال نیروها به زمین از طریق تیر و ستون انجام میشود.
در هنگام قالببندی اجزای بتنی باید به موارد زیر دقت کرد:
قالببندی اجزا در محل اتصال، طبق نقشه و دقیق اجرا شود.
- هیچگونه نشتی بعد از بتنریزی دیده نشود.
- وزن قالب سبک باشد.
- از محکم نصب شدن قالبها اطمینان حاصل شود.
- همچنین قالببندی نامناسب باعث میشود تا اعضای ساختمان نظیر تیر و ستونها در یک محور و راستا قرار نگیرند.
عدم تراکم کافی بتن
دانهبندی نامناسب بتن و عدم تراکم آن باعث ایجاد حفرههایی در داخل المان میشود. یکی از دلایل تراکم نامناسب در اعضای بتن آرمه، عدم ویبره صحیح و بتن ریزی نادرست است.
طبق مقررات ملی ساختمان ویبره بتن باید به صورت منظم و پیوسته انجام شود و طوری داخل بتن قرار گیرد تا تمامی لایهها ویبره گردد.
همچنین مهم است که ویبراتور به صورت مستقیم در داخل بتن قرار گیرد و به آرامی از آن خارج شود. اسلامپ بتن، دانهبندی و تراکم آن بسیار مهم است. البته مهم است بدانید که ویبره زیاد موجب میشود تا سنگدانههای درشت به لایههای پایینتر حرکت کرده و تراکم بتن را تغییر دهند.
لیست قیمت میلگرد تمامی کارخانجات در بازار امروز
عدم ویبره درست موجب میشود تا اشکالات اجرایی چشمگیری در سازه ایجاد شود.
اجرای تیر بتنی
- وجود شیب در تیر بتنی
اجرای تیر شیبدار غیراستاندارد بوده و هیچ مقررات ساختمانی اجرای آن را تایید نمیکند. اجرای نادرست تیر ممکن است مقاومت سازه را در خطر ریزش و یا تخریب قرار دهد.
تیر بخش عمدهای از بار ساختمان را تحمل میکند و نیروهای وارده را به ستون انتقال میدهد. اگر تیر میزان مقاومتی که باید در سازه تحمل کند را پشتیبانی نکند، آن سازه استاندارد نخواهد بود.
اتصال بولت
- بریدن مقطع ستون به علت تداخل با بولت
همانطور که در تصویر مشاهده میکنید قسمتی از ستون فولادی که با بولتها تداخل داشت، بریده شده است. این کار کاملا نادرست میباشد و به هیچ وجه نباید ستون برشکاری و یا تخریب گردد. در اتصالات فولادی، اجرای تمام اعضا بایستی بر طبق محاسبات دقیق انجام شود.
خم قلاب
- عدم اجرای خم قلاب انتهای میلگرد تیر
در اجرای سازه بتن آرمه بهویژه در ستونها گاها از دیده میشود که میلگرد بدون خم نصب شده است. عدم اجرای خم 90 درجه در انتهای تیر باعث کاهش مقاومت خمشی در تکیهگاه میشود.
اجرای خم میلگرد و طول آن از مواردی است که در آرماتوربندی تیر و ستون باید رعایت شود. استفاده از خم در انتهای میلگرد با توجه به نوع کاربری آن تعیین میشود. خم انتهای میلگرد 90 درجه، 125 درجه و یا 180 درجه میباشد.
اجرای یونولیت سقف
بیرون زدگی یونولیت به دلیل عدم مهار مناسب سقف و اجرای نادرست
مهار نامناسب یونولیتهای سقف، اجرای غیر اصولی آن باعث میشود در حین اجرای ساختمان و یا در هنگام بتنریزی قسمت یونولیت سقف مانند تصویر بالا جدا میشود.
اجرای تاسیسات در سازه
- عبور دادن تاسیسات از داخل سقف و تخریب آن
در اجرای برخی سازهها دیده شده است که جهت عبور دادن تاسیسات ستون و تیر را تخریب میکنند. به عنوان مثال در تصویر بالا برای عبور تاسیسات سقف و بخشی از تیر تخریب شده است.
علت این کار اجرای نادرست تاسیسات سازه است. اجرای تاسیسات اگر بهگونهای باشد که موجب تخریب سازه شود، مقاومت سازه و همچنین رفتار آن در برابر نیروهای وارده زیر سوال میرود.
باید محل اجرای تاسیسات بهگونهای انتخاب شود که در اصول معماری و عملکرد مقاومتی سازه اختلالی ایجاد نکند.
اشکالات اجرایی رایج در اجرای سقف یونولیت
- شکستگی و ریزش سقف یونولیت به دلیل اجرا و بتنریزی نامناسب
در حین اجرای سازه و قبل از اتمام آن ممکن است در اثر بی دقتی کارگران، آسیب جدی به المانها وارد شود. به عنوان مثال در تصویر بالا قسمت یونولیت سقف تخریب شده است. موارد حفاظتی و ایمنی در کارگاه ساختمانی باید به درستی انجام شود.
کرمو شدن بتن
- کرمو شدن بتن و از بین رفتن پوشش بتنی
اگر روی بتن حفرههایی دیده شود اصطلاحا میگویند بتن کرمو شده است. کرمو شدگی و عدم تراکم درست بتن با هم تفاوت دارند.
در کرمو شدن بتن حفرهها بسیار بزرگتر میباشد. ولی در یک بتن غیرمتراکم حفرهها و فضاهای کوچکتری مشاهده میشود. کرمو شدگی در اثر فقدان ملات و شیره بتن به وجود میآید.
اتصال فولاد و بتن
- اتصال تیرآهن از داخل ستون بتنی و تخریب آن
این اشکال سازهای مقاومت تیر بتنی را کاهش میدهد و بر حسب اصول و استاندارد اجرایی کار نشده است.
درز انقطاع
- اتصال المان دو سازه در قسمت درز انقطاع
بین دو سازه برای ایجاد فاصله از درز انقطاع استفاده میکنند. درز انقطاع به این منظور اجرا میشود که بین دو ساختمان فاصله ایجاد کند و نیروی دو سازه در هنگام زلزله به هم وارد نشود. در تصویر بالا ساختمانها به هم متصل شدهاند که در زمان وقوع زلزله دو سازه به هم ضربه وارد کرده و موجب تخریب و ریزش میشود.
اجرای راه پله
- اجرای نامناسب آرماتوربندی دال راهپله
از جمله اشکالات اجرایی که در تصویر بالا مشاهده میشود این است که دال راه پله به صورت تک شبکه اجرا شده و این شیوه اجرا نادرست میباشد.
همچنین مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، خم کردن آرماتورهایی که یک سر آن در بتن قرار دارد مجاز نیست.
اشکالات رایج در اجرای آسانسور
- تخریب تیر برای اتصال اسکلت چاه آسانسور
تخریب تیر و یا هر المان دیگر برای نصب چاه آسانسور مجاز نمیباشد.
اجرای خم در آرماتور ریشه
- خم آرماتور ریشه در فونداسیون
از جمله اشکالات اجرایی مهم در سازهها، مهار نادرست آرماتورها میباشد. به عنوان مثال در تصویر بالا آرماتور ریشه باید رو به داخل خم شود و اجرای آن به این روش صحیح نمیباشد.
جوش فورجینگ
جوش فورجینگ یا جوش سر به سر فرآیندی از جوشکاری است که توسط گاز گاز اکسی استیلن انجام میشود. در این روش جوشکاری عملیات حرارت دهی در انتهای هر دو میلگرد انجام میشود و دو سر آرماتور به حالت پلاستیک در میآید و با فشار این دو مقطع روی هم جوشکاری انجام میشود.
انجام جوش فورجینگ در یک تراز از اشکالات اجرایی رایج در سازههای بتن آرمه میباشد.
- عبور دادن لولههای تاسیسات از داخل تیر بتنی
عبور لوله تاسیسات از داخل تیر کاملا اشتباه و نادرست میباشد زیرا علاوهبر نادرست بودن در بتنریزی تیر مشکلات جدی به وجود میآید.
عدم نصب سختکننده در طول تیر
عدم نصب سخت کننده در طول تیر در مهاربند واگرا، مقاومت سازه را به خطر میاندازد. در تصویر بالا بعد از وقوع زلزله، تیر بالای مهاربند خم شده است.
پایدارسازی گود
پایدارسازی گود باید براساس روشهای اصولی انجام شود تا دیواره گود و سازههای کناری تخریب نشوند.
بریدگی ورق اتصال در اثر آمپر زیاد جوشکاری و همراستا نبودن تیر با اتصال گیردار
سقف شیبدار اسکلت بتنی
تخریب ستون جهت کار گذاشتن چارچوب در
بتنریزی ستون با دست و بدون رعایت موارد ایمنی مجاز نیست.
اجرای دیوار خارج از محدوده ستون بتنی
استفاده از خاموت با ابعاد نامناسب و وصلکردن ملگردها با سیم مفتول به خاموت
استفاده از آجر زیر میلگرد فونداسیون بهجای اسپیسر مجاز نیست؛ همچنین استفاده از آجر یا مصالح آهکی به دلیل خوردگی میلگرد مجاز نیست. برخی سازندگان به دلیل بیشتر نشدن قیمت آهن خریداری شده از مصالح دیگری بهعنوان جایگزین استفاده میکنند. این کار باعث اجرای غیراصولی در سازه میشود.
اضافه کردن صفحه پلیت جدید برای تامین طول جوش
تامین نشدن طول جوش کافی برای اتصال صفحه بادبند به صفحه ستون و اضافه کردن صفحه پلیت جدید برای این منظور.
اشتباه در رعایت کد ارتفاعی دال پله
عدم کارگذاری میلگرد ریشه دال پله و اشتباه در رعایت کدهای ارتفاعی دال پله.
عدم استفاده از تیر میان طبقه و استفاده از میلگرد برای مهار جزئی پاگرد.
جمعبندی
در این دانشنامه برخی اشکالات رایج در اجرای سازه بتنی را بررسی کردیم. اجرای استاندارد و اصولی ساختمان از اهمیت زیادی برخوردار است و انجام درست فرآیند ساخت نیازمند نظارت کافی میباشد.
برای بررسی قیمت آهن و انواع مقاطع فولادی میتوانید به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید و یا با شماره 0414180 تماس بگیرید.
