سازه بتن‌آرمه یکجا ساخته نمی‌شود و کل ساختمان مرحله به مرحله اجرا می‌گردد. یعنی بعد از اجرای فونداسیون، ستون و تیر طبقه همکف اجرا می‌شود و با اتمام آرماتوربندی و بتن‌ریزی هر طبقه، طبقه بعدی ساخته می‌شود.
از این رو می‌توان گفت هر یک از اعضای سازه بتنی، جداگانه اجرا و بتن‌ریزی می‌شود. برای اتصال هر طبقه به طبقه بعدی (البته منظور اتصال آرماتور دو طبقه به یکدیگر است) باید از میلگرد انتظار استفاده شود.
این مقاله برای آشنایی بیشتر با میلگرد انتظار تهیه شده است. اجرای این میلگرد در ساختمان‌های بتن آرمه اجباری و الزامی می‌باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا راجع به آن بیشتر بدانیم.
فهرست مطالب
میلگرد فولادی در بتن مسلح
مقاومت بتن در مقابل نیروهای برشی، تقریبا 0/1 مقاومت فشاری آن در نظر گرفته می‌شود. با توجه به اینکه قطعات بتنی تحت تاثیر انواع نیروهای فشاری، برشی و کششی قرار می‌گیرند لازم است تا در برابر این نیروها مسلح شوند.
بتن مقاومت زیادی در برابر فشار دارد، بنابراین استفاده از آن برای قطعات تحت فشار مانند ستون‌ها و قوس‌ها بسیار مناسب است. ولی به علت مقاومت کششی کم و شکنندگی نسبتا زیاد بتن، استفاده از آن برای قطعاتی که تماما یا به‌طور موضعی تحت کشش هستند، محدود می‌شود.
برای رفع این محدودیت، اعضای بتنی را با قرار دادن فولاد در آنها تقویت می‌کنند و جسم مرکبی را که بدین ترتیب حاصل می‌شود، بتن‌آرمه یا بتن مسلح می‌نامند.
بنابراین ایده اصلی در ایجاد بتن مسلح، استفاده از بتن، برای تحمل فشار و استفاده از میلگرد برای تحمل کشش است. البته سایر اعضای بتنی نظیر ستون‌ها را که عمدتا تحت نیرو فشاری هستند با میلگرد فولادی مسلح می‌کنند. وجود میلگرد در چنین اعضایی سبب افزایش مقاومت می‌گردد، زیرا فولاد علاوه‌بر کشش، در فشار نیز مقاومت بالایی دارد.
هنگامی که به یک عضو بتن‌آرمه باری وارد می‌شود این چسبندگی سبب می‌شود که هر دو ماده فولاد و بتن با هم تغییرشکل دهند. دوم اینکه بتن و فولاد دارای ضرایب انبساط حرارتی تقریبا یکسانی می‌باشند. در نتیجه، در اثر تغییرات درجه حرارت، در هیچ یک از دو ماده تنش‌های اولیه قابل توجهی ایجاد نمی‌شود و لغزشی بین فولاد و بتن رخ نمی‌دهد.
با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از میلگرد و بتن برای پیوستگی بهتر در سازه بسیار مناسب است. برای افزایش طبقات و اتصال مناسب بین طبقه‌ها همچنین اتصال اعضای بتن‌آرمه باید از میلگرد انتظار کمک گرفت.
بخوانید: بررسی میلگرد اروند و میلگرد اردبیل
میلگرد انتظار چیست؟
اولین دلیل برای استفاده از میلگرد انتظار، اتصال اعضا و قطعات بتنی به یکدیگر است. بعد از اینکه ستون‌های یک طبقه آرماتوربندی شد، این اعضای سازه‌ای را قالب‌بندی کرده و بتن‌ریزی می‌کنند. اگر آرماتوربندی طبقه بعدی را بخواهیم به بتن سفت شده طبقه پایین متصل کنیم، سازه آسیب خواهد دید.
به همین منظور در آرماتوربندی هر ستون، میلگردهای انتظار در آن تعبیه می‌کنند و آرماتوربندی طبقه بعدی را به آن وصل می‌نمایند. همان طور که از نام آن مشخص است میلگرد انتظار یعنی میلگردی که خارج از قسمت بتن‌ریزی شده قرار می‌گیرد تا به میلگردهای بعد متصل شود. در تصویر زیر می‌توانید آرماتور انتظار را ببینید.
به آرماتور انتظار آرماتور ریشه نیز گفته می‌شود. همان طور که گفته شد میلگرد انتظار از اجرای فونداسیون یک سازه استفاده می‌شود و برای اتصال اعضای مختلف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله دلایلی که گفته می‌شود حتما میلگرد ریشه در سازه تعبیه شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توزیع راحت و مناسب بار بین اعضای ساختمان
- کاهش مصرف پرت میلگرد
- افزایش سرعت اجرا
- افزایش استحکام سازه
- انتقال تنش به دیگر اعضا
- کاهش میزان ترک‌خوردگی
- کمک به افزایش تعداد طبقات در هر سازه
- کاهش میزان تغییرشکل در ساختمان
- افزایش عمر مفید سازه
- بالابردن ظرفیت باربری سازه
دلایل گفته شده الزامات مربوط به اجرای میلگرد انتظار در پروژه‌های مختلف است. به عبارتی بدون اجرای این میلگرد، آرماتوربندی سازه غیرممکن خواهد بود.
میلگرد انتظار در کدام قسمت‌های سازه استفاده می‌شود؟
به‌طور کلی هر قسمت از آرماتوربندی به‌وسیله آرماتور ریشه به دیگر نقاط آرماتوربندی شده متصل می‌شود. از جمله این نواحی در سازه در زیر نام برده شده است:
- اتصالات ستون، ستون پایه یا دیوار درجا ریز به شالوده باید با امتداد دادن میلگردهای طولی عضو در داخل شالوده و یا از طریق میلگردهای انتظار تامین شود.
- اجرای فونداسیون
- اتصال دال بتنی به دال
- راه‌پله سازه بتنی
- اتصال تیر به تیر یا ستون به تیر
روش اجرای میلگرد انتظار
میلگرد انتظار به دو روش در سازه‌های بتن‌آرمه تعبیه می‌شوند. روش اول همان روشی است که قبل از بتن‌ریزی، میلگردهایی با طول کوتاه‌تر در المان مورد نظر قرار داده می‌شود. متداول‌ترین و اصولی‌ترین روش برای اجرای این میلگرد، همین روش اول است.
در روش دوم با ایجاد سوراخ‌هایی داخل بتن جای میلگرد ریشه را تعیین می‌کنند و با قراردادن آن، اتصال قطعات به یکدیگر را انجام می‌دهند.
در آرماتوربندی، میلگردها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که بارها را بین اعضا به‌طور مناسب انتقال دهند. آرماتور انتظار دقیقا طبق این منظور در سازه اجرا می‌شود علاوه‌بر آن پیوستگی بین اعضای سازه را نیز برقرار می‌کند.
بیشتر در اتصال دو طبقه، دو دال بتنی، آرماتوربندی راه‌پله و سایر قسمت سازه این نوع میلگرد به کار برده می‌شود.
معمولا در هنگام اجرای اسکلت آماتوربندی باید دقت نمود تا اسکلت در محل صحیح و با دقت کافی نصب شود به‌طوری که آکسها و فواصل تعیین شده روی نقشه رعایت شود و میلگردهای در حال نصب دقیقا با میلگرد انتظار (میلگردهایی که در مرحله قبلی در بتن قرار گرفته‌اند) حتما تماس پیدا کند و فاصله هم‌پوشانی (اورلپ) تعیین شده در نقشه‌ها حتما رعایت شود.
در این مرحله نکته بسیار مهم، اجرای صحیح میلگرد انتظار در محل تعیین شده و جلوگیری از به‌هم‌ریختگی ترکیب اصلی سازه است. مرحله اول جای‌گذاری میلگردها بوده و مرحله دوم دقت در آرماتوربندی اسکلت سازه است. استحکام کافی آن و عدم به‌هم خوردن ترکیب اسکلت ثانویه در هنگام نصب نیز از جمله مشکلات احتمالی است که استفاده از آرماتور ریشه از آن جلوگیری خواهد کرد.
بخوانید: اورلب میلگرد | محاسبه طول اورلب در اجزای سازه
جمع‌بندی
در این دانشنامه میلگرد انتظار و کاربرد آن برای سازه را معرفی کردیم. سایز و نوع میلگردی که برای استفاده در جایگاه آرماتور ریشه استفاده می‌شود هم سایز با میلگرد تیر، ستون و فونداسیون است.
در نهایت اگر قصد دارید میلگرد بخرید و یا قیمت میلگرد روز را بررسی کنید به وب‌سایت عصرآهن مراجعه کنید و یا از طریق شماره 0414180 با مجموعه عصرآهن در تماس باشید. در
