سایز و وزن تیرآهن، نوع کاربری آن در سازه را مشخص می‌کند. هر کدام از انواع سایز تیرآهن در قسمت مختلفی از سازه استفاده میشود؛ اما برخی سایزها جزو پرکاربردترین تیرآهن‌ها در بازار هستند.
علاوه بر سایز این مقطع، ضخامت، استاندارد، نوع فولاد تشکیل دهنده و کارخانۀ تولیدکننده هم در انتخاب نوع تیرآهن تاثیرگذار است. این دانشنامه در مورد استفاده از انواع سایز تیرآهن در سازه، آماده شده است.
فهرست مطالب
فولاد در سازه به شکل‌های متنوعی استفاده میشود. از جمله مقاطع پرکاربرد فولادی می‌توان به تیرآهن اشاره کرد که بیشتر در اسکلت فلزی به کار برده میشود.
عموماً از تیرآهن در ساخت تیر و ستون سازۀ فلزی استفاده میشود. المان ستون بارهای مختلف سازه را تحمل کرده و به سقف و تیرها انتقال می‌دهد. ازاین‌رو باید مقاومت مقاطعی که در ساخت این اعضا به کار برده میشود، توانایی تحمل وزن و نیروی زیاد را داشته باشد.
شکل و سایز تیرآهن باعث میشود که المان تیر، بارهای مختلف را تحمل کند. مهندسین از تیرآهن‌های I شکل به‌طور گسترده در ساخت و ساز استفاده کرده و ستون و تیرهایی با طول، اندازه و مشخصات مختلف ایجاد می‌کنند. شناخت
انواع سایز تیرآهن برای مهندسین عمران و تمامی کسانی که در ارتباط با ساخت و ساز هستند ضروری می‌باشد.
وقت آن رسیده تا با این مقطع پرکاربرد بیشتر آشنا شویم.
آشنایی کلی با تیرآهن
تیرآهن دارای وزن، شکل مقطع، عرض بال، ضخامت جان و دیگر مشخصات مکانیکی و شیمیایی است که هرکدام برای اهداف خاصی مثل استفاده در اسکلت‌بندی ساختمان، پل‌سازی و ساخت و سازهای متنوع دیگر به کار برده میشود.
بخوانید: همه چیز درباره ی تیرآهن های ساختمانی
تولیدکنندگان، تیرآهن را بر اساس نوع استاندارد و سایز، طبقه‌بندی می‌کنند. هر مصرف‌کننده‌ای در هنگام خرید با بررسی سایز و استاندارد این مقطع، نوع محصول موردنیاز پروژه را انتخاب می‌کند.
می‌خواهیم بگوییم که سایزبندی مقاطع فولادی از جمله تیرآهن، براساس نیاز ساختمان و طرح پروژه انتخاب میشود. در تعیین نوع تیرآهن سازه باید عوامل زیادی در نظر گرفته شود؛ به‌عنوان مثال بایستی تنش تسلیم برای اطلاع از استحکام سطح مقطع تیر، کمانش بال‌ها جهت جلوگیری از کمانش موضعی، جانبی و یا پیچشی، ضخامتی که در اثر کشش شکست نخورد و دچار برآمدگی نشود و میزان انحراف و تغییر شکل مقطع کنترل گردد.
تیرآهن I شکل انواع مختلفی در صنعت فولاد دارد. از آن در ساخت چهارچوب سازه و همچنین در اجرای خرپاها استفاده میشود. این نوع تیر، یکپارچگی سازه به همراه استحکام آن را ممکن می‌سازد.
استفاده از تیرآهن باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه میشود؛ چون مراحل اجرای سازه فلزی زودتر از سازۀ بتنی انجام میشود و در برخی هزینه‌ها نسبت‌به سازۀ بتنی به‌صرفه‌تر است.
تنوع تیرآهن I شکل آن را به مقطعی مطلوب برای هر سازه تبدیل کرده است و مهندسین و پیمانکاران از آن در بخش‌های مختلف پروژه استفاده می‌کنند.
تیرآهن I شکل در وزن و سایز مختلفی وجود دارد که بر اساس نیاز و ساختار پروژه انتخاب میشود. کارخانجات تولید تیرآهن در ایران، تیرآهن در سایز 14، 16، 18، 20، 22، 24، 27 و 30 تولید می‌کنند که پرکاربردترین تیرآهن در ایران 14، 16 و 18 است.
تمامی این مقاطع طبق استاندارد تولیدشده و در شاخه‌های 12 متری عرضه می‌شوند.
ساخت تیرآهن فولادی به تجربه، دانش و ابزار و تجهیزات تخصصی نیاز دارد. این محصول از ورق سیاه و طی فرآیند نورد گرم ساخته و به بازار ارائه میشود. برای آشنایی با فرآیند تولید تیرآهن و بررسی مراحل ساخت آن در کارخانجات داخلی به دانشنامه زیر مراجعه کنید.
بخوانید: بررسی جامع فرآیند تولید تیرآهن
تیرهای H شکل دارای بال و جان ضخیم‌تری نسبت به دیگر تیرآهن‌ها هستند و بیشتر در ساخت نیم طبقه و راه پله‌ها استفاده می‌شوند. اصلی‌ترین تفاوت آن با تیر I شکل در یکسان بودن اندازه جان و بال تیر است. تیرآهن H جزو تیرآهن‌های بال پهن دسته بندی شده است.
معرفی انواع سایز تیرآهن و کاربرد آن‌ها
تیرآهن در شاخه‌های 12 متری تولید و بندیل شده سپس به دست مشتری می‌رسد. وزن هر بندیل تیرآهن با توجه به تولیدکنندۀ مربوطه حدوداً از 5 تا 2/5 تن است. تعداد شاخه‌هایی که در هر بندیل قرار می‌گیرد براساس سایز تیرآهن متفاوت است.
هرچقدر سایز بیشتر باشد، تعداد شاخه‌های هر بندیل کمتر شده و هرچه سایز کمتر، تعداد شاخه‌ها بیشتر خواهد بود.
تیرآهن سایز 14 و 16 به‌عنوان تیر اصلی، تیرچه یا تیر فرعی، نعل درگاه و خرپا استفاده میشود، این مقاطع جزو پرکاربردترین تیرآهن تولیدشده در ایران هستند.
تیرآهن سایز 12 با وزن تقریبی 125 کیلوگرم، تیرآهن سایز 14 با وزن تقریبی 155 کیلوگرم و تیرآهن سایز 16 با وزن 190 کیلوگرم در ساخت المان‌های سازهای نظیر ستون و تیر، خرپا، نعل درگاه و اجرای سقف کاربرد دارند.
تیرآهن سایز 18 با وزن 226 کیلوگرم و تیرآهن سایز 20 با وزن 269 کیلوگرم به علت داشتن وزن زیاد در سازه‌های عظیم و بزرگ استفاده می‌شوند. تولیدکنندگان ایرانی مثل ذوب آهن اصفهان، تیرآهن در سایزهای بزرگ‌تری مثل 22، 24، 27 و 30 نیز تولید می‌کنند. برای بررسی جدول سایزبندی و قیمت تیرآهن ذوب آهن اصفهان بر روی لینک کلیک کنید.
لازم به ذکر است از تیرآهن سایز 14 و 16 در ساخت تیر لانه زنبوری استفاده میشود. این نوع تیر در بدنه خود قسمت‌هایی توخالی به شکل شش ضلعی دارد و باعث سبک‌تر شدن وزن آن میشود. این مقطع بیشتر در ساخت پل‌ها کاربرد دارد.
بخوانید: پرمصرف‌ترین سایز تیرآهن کدام است؟
اگر جداول مربوط به تیرآهن را بررسی کنید به غیر از تقسیم بندی براساس سایز، تیرآهن‌ها بر اساس انواع استانداردها نیز طبقه بندی میشود. رایج‌ترین استاندارد تیرآهن IPE، IPB و INP بوده که متداول‌ترین آن‌ها در ایران، IPE است.
انواع تیرآهن‌ها مقاومت تنشی و فشاری متفاوتی دارند، البته مواردی مثل مواد اولیه تشکیل دهنده و شکل ظاهری آن در تعیین مقاومت تیرآهن تاثیرگذار است. محصولات تولید شده توسط تولیدکنندگان ایرانی طبق استانداردهای جهانی ساخته شده و از مقاومت و استحکام کافی برخوردار هستند.
از دیگر موارد تاثیرگذار در مقاومت تیرآهن، می‌توان به ضخامت جان و بال اشاره کرد. طبیعی است که تیرآهن با سایز بیشتر از 18، ضخامت بیشتری داشته پس مقاوم‌تر بوده و به همین جهت مناسب استفاده در ساخت و سازهای عظیم و ساخت پل است.
قیمت تیرآهن
در خرید تیرآهن باید به سایزبندی و قیمت محصول توجه کرد. موارد مختلفی روی قیمت تیرآهن تأثیرگذار هستند. سایز، وزن، ضخامت و کیفیت محصول از جمله مواردی است که قیمت تیرآهن را تغییر می‌دهد.
قیمت تیرآهن در بازار آهن آلات به‌ازای هر کیلو اعلام میشود. خرید این مقطع نیز به‌صورت شاخه‌ای، کیلویی و بندیل است.
سایز 14، 16 و 18 گزینه مناسبی برای ساخت ستون و تیر ساختمان هستند و ممکن است به دلیل تقاضای زیاد، این مقاطع با افزایش قیمت همراه باشند. البته هر تولیدکننده نرخ متفاوتی در بازار آهن ارائه می‌دهد. برای اطلاع از جدول سایز بندی انواع تولیدکنندگان و قیمت مقاطع فولادی بهتر است به منابع معتبر رجوع کنید.
در وب‌سایت عصرآهن می‌توانید از قیمت روز تیرآهن به‌صورت لحظه‌ای مطلع شوید.
بخوانید: راهنمای خرید تیرآهن | معرفی روشی مناسب برای خرید غیرحضوری آهن آلات
جمع بندی
مصالح ساختمانی دارای انواع و سایزبندی متفاوتی هستند که با توجه به کاربرد و نیاز سازه، نوع مناسب انتخاب میشود. تیرآهن به عنوان مقطع فولادی پر کاربرد در ساخت و سازها از این موضوع مستثنی نیست.
انواع سایز تیرآهن استفاده متفاوتی در صنعت عمران دارد و هر کدام باید در جای مناسب خود به کار رود. در این دانشنامه استفاده از سایزبندی تیرآهن در سازه بررسی شد و پرکاربردترین تیرآهن را معرفی کردیم.
برای دسترسی سریع به آهن‌آلات موجود در بازار و قیمت تیرآهن می‌توانید با واحد مشاورۀ عصرآهن با شماره 0414180 در تماس باشید، کارشناسان ما راهنمای شما خواهند بود. سایت عصر آهن تمام اطلاعاتی را که در مورد محصولات آهن و فولاد، قیمت، کاربرد و فروشندگان این محصولات نیاز دارید، برای شما فراهم کرده است.
سؤالات متداول
تیرآهن سایز 14، 16، 18 و 20 بهترتیب جزو پرکاربردترین تیرآهن ها در پروژههای داخل کشور هستند.
در ساخت المانهایی مثل تیر، ستون، خرپا، نعل درگاه و راهپله از تیرآهن استفاده میشود.