یکی از مصالح ساختمانی که کاربرد بسیاری در ساخت و ساز دارد، نبشی است. نبشی هم به‌صورت تنها و هم به‌صورت مرکب با دیگر مصالح به منظور ساخت قاب‌ها و سازه‌های فلزی در صنعت ساختمان سازی، در پروژه‌های عمرانی و صنعتی بسیار مورد استفاده است.
این مقطع بسیار پرکاربرد، پروفیلی است که دو ضلع آن بر هم عمود بوده و بین دو بال زاویۀ نود درجه ایجاد شده است. در این مقاله از مجموعه عصرآهن قصد داریم به تشریح کامل نبشی و معرفی انواع آن بپردازیم.
فهرست مطالب
انواع نبشی‌ها
نبشی‌ها در اندازه‌ها و انواع مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام از این مدل‌های نبشی در سایزهای متفاوت برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هرچند مقطع نبشی به اندازۀ میلگرد یا تیرآهن در سازه‌ها استفاده نمی‌شود؛ اما در کاربری‌هایی مثل اجرای چالۀ آسانسور یا چهارچوب درب و پنجره بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه با هر کدام از انواع نبشی و کاربرد آن‌ها آشنا خواهیم شد.
نبشی پرسی
اولین دسته از انواع نبشی که می‌خواهیم بررسی کنیم، نبشی پرسی است. نبشی پرسی با استفاده از ورق فولادی ساخته می‌شود. این مقطع را با استفاده از ورقی به طول 6 متر که از عرض ورق آن را خم می‌کنند و شکل می‌دهند، ساخته می‌شود.
جنس ورق این نوع از نبشی از جنس ورق فولادی که از آن استفاده شده است بوده و ماهیت آن همین ورق فولادی است. یعنی اگر از ورق گالوانیزه استفاده شود، نبشی گالوانیزه تولید خواهد شد.
بخوانید: 7 مطلب مهم راجب مشخصات نبشی که باید بدانید
نبشی فابریک
این نوع از نبشی همان طور که از اسمش پیداست، به‌صورت فابریک از کارخانه و خط تولید به شکل نبشی خارج می‌شود؛ یعنی با استفاده از ریخته‌گری فولاد درون قالب، نبشی تولید می‌شود.
هر دو نوع از این نبشی‌ها با توجه به ظاهرشان نیز دسته‌بندی می‌شوند، ظاهر این نبشی‌ها با توجه به بال‌ها و ضلع‌های آن‌ها تقسیم‌بندی می‌شود. سایز ضلع‌های هر نبشی فابریک نمایانگر بال مساوی یا نامساوی نبشی است.
پیش از آن که تعریف و مشخصات این نوع از دسته‌بندی نبشی‌ها را ببینیم، باید بدانیم که در نقشه‌های مهندسی، نبشی را با حرف L نشان می‌دهند که بعد از این حرف یک یا دو عدد نمایش داده می‌شود.
این اعداد مشخص کننده اندازه و نوع نبشی است که در زیر نحوه تشخیص اسم نبشی در نقشه‌های فنی مهندسی را خواهیم دید.
نبشی بال مساوی
اولین نوعی که می‌خواهیم بررسی کنیم، نبشی بال مساوی است. نبشی‌ها با بال مساوی پروفیل‌هایی هستند که دو بال آن‌ها همان طور از اسم‌شان مشخص است، اندازه یکسانی دارند.
در نقشه‌های مهندسی برای نشان دادن استفاده از این نوع نبشی‌ها، در جلوی حرف L فقط یک عدد نوشته می‌شود.
عدد نوشته شده سایز مربوط به هر دو بال نبشی با بال مساوی است. به‌عنوان مثال L200 که نشان دهندۀ پروفیل نبشی با بال‌های مساوی با سایز 200 میلی‌متر است.
نبشی بال نامساوی
این نوع از نبشی نیز همان طور که از نامش پیداست، دارای دو بال مساوی نیست و هر ضلع طول مختلفی دارد. این نوع از نبشی‌ها برای مواردی که امکان استفاده از نبشی‌ها با بال مساوی وجود ندارد، کاربرد فراوانی دارند.
برای نشان دادن این نوع از نبشی در نقشه‌ها، با حرف L دو عدد استفاده می‌شود. مثل L200*300 که مشخص می‌کند نبشی مورد استفاده با بال نامساوی است و یکی از این بال‌ها دارای سایز 200 و بال دیگر دارای سایز 300 میلی‌متر است.
برای نام‌گذاری نبشی‌ها، یک عدد دیگر نیز جلوی حرف L نوشته می‌شود. این عددها نشانگر ضخامت نبشی است. این اعداد همه در خرید و قیمت نبشی اثرگذار است و باید در طراحی نقشه‌ها به این اعداد دقت و توجه کامل کرد.
به عنوان مثال اگر در نقشه‌ای نوشته شده بود L 4*300*200 یعنی شما باید از یک نبشی با بال نامساوی که بال‌های آن 300 و 200 میلی‌متر است و دارای ضخامت 4 میلی‌متر است، استفاده کنید و سراغ خرید این نبشی بروید.
یکی از انواع نبشی نیز، نبشی گالوانیزه است که با استفاده از ورقی آهنی که با فلز روی (Zinc) پوشانده شده است، ساخته می‌شود.
این نوع از نبشی‌ها به خاطر مواد سازنده‌شان، دچار زنگ‌زدگی و پوسیدگی نمی‌شوند و برای پروژه‌هایی که در محیط‌های مستعد زنگ‌زدگی و پوسیدگی در حال ساخت است، بیشتر کاربرد دارد.
به خاطر همین مزیت و خاصیت عدم زنگ‌زدگی، قیمت نبشی گالوانیزه بیشتر از نبشی‌های معمولی است.
در پایان این بخش می‌توان نتیجه‌گیری کرد که نبشی به دو دسته فابریک و پرسی تقسیم می‌شود و نبشی فابریک دسته‌بندی دیگری با نام بال مساوی و بال نامساوی دارد.
کاربرد نبشی بال مساوی و نامساوی
همان طور که دیدیم نبشی‌ها کاربرد و نحوۀ استفاده بسیاری در صنایع مختلفی دارند. بسته به مکان استفاده از این نبشی‌ها، به شکل شاخه‌ای یا برشخورده استفاده می‌شود.
این که کدام یک از این نبشی‌ها در صنعت استفاده می‌شود، بستگی به نقشه و طرحی که توسط مهندسان طراحی شده است، دارد.
همه این نبشی‌ها با مشخصات مختلف، تعیین کننده قیمت نبشی است، مثلا قیمت نبشی تاشو با قیمت نبشی لقمه متفاوت است.
در همین قسمت نیاز است تا بگوییم نبشی لقمه به مقطعی گفته می‌شود که برش خورده و در اندازه‌های کوچک‌تر از طول استاندارد استفاده می‌شود. نبشی تاشو نیز از وسط قابلیت تا شدن دارد و نوعی از ابزارآلات پی وی سی است.
نبشی‌ها در بسیاری از سازه‌ها و صنایع، مورد استفاده واقع می‌شوند. بیشترین کاربرد نبشی بال مساوی و نامساوی در موارد زیر دیده می‌شود:
- ماشین آلات صنعتی؛
- آسانسور؛
- اتصال پل به ستون؛
- خرپاها؛
- بادبندها؛
- دکل انتقال نیرو؛
- فوندانسیون و زیرساخت ساختمان‌ها؛
- اتصال ستون‌ها به پایه ستون‌ها.
البته موارد گفته شده در بالا، تنها برخی از موارد استفاده از پروفیل‌های نبشی است. در برخی پروژه‌های ساختمانی استفاده از نبشی بال مساوی درست نیست به همین علت از نبشی بال نامساوی استفاده می‌کنند.
در هر کدام از این مواردی که در بالا گفتیم، نوعی از نبشی‌ها کاربرد دارند و هر نوع نبشی برای همه این موارد مناسب نیست.
به‌عنوان مثال برای آسانسور و سازه‌های مربوط به آن از نبشی‌های خرد یا همان نبشی لقمه استفاده می‌شود.
یا در ساخت پل‌ها و در زمان وصل کردن سازه اصلی پل به ستون‌ها از نبشی با سایز 50 تا نهایتا 150 میلی‌متر استفاده می‌شود.
این نوع از نبشی در موارد دیگری نیز مانند اتصال ستون‌ها به صفحات در فوندانسیون، ساخت ستون و خرپا و چندین کار دیگر کاربرد دارد.
برای اتصال‌های ساده‌ای که در حین ساخت سازه‌ها نیاز است نیز از نبشی استفاده می‌کنند که این اتصال‌ها انواع مختلفی دارند، اتصال با نبشی نشیمنی، اتصال گیردار، اتصال نیمه گیردار، اتصال نبشی جان بخشی از انواع مختلف این اتصالات ساده محسوب می‌شوند.
نکته مهم: در تعیین قیمت نبشی، وزن نبشی نیز بسیار مؤثر است. این وزن به‌صورت تقریبی در نبشی‌های فولادی و نبشی گالوانیزه با دانستن اندازه بال و طول نبشی و همچنین ضخامت نبشی به دست می‌آید. وزن نبشی را بر حسب کیلوگرم به دست می‌آورند، سپس بنابر همین وزن نبشی، قیمت نبشی محاسبه و اعلام می‌شود.
برای دسترسی به جدول سایزبندی نبشی روی جدول وزنی نبشی کلیک کنید.
بخوانید: خرید نبشی | پیش از خرید نبشی چه نکاتی را باید رعایت کنید
سخن پایانی
نبشی‌های موجود در بازار، هم تولید ایران و هم تولید کشورهای خارجی مثل روسیه و اوکراین است که در سایزهای مختلف در اختیار مصرف‌کنندگان این پروفیل برای ساخت و ساز در صنایع مختلف قرار گرفته است.
نبشی‌های ساخت ایران در این بازار بسیار رقابت خوبی با نمونه‌های خارجی دارد که در این بین نبشی اصفهان بسیار مرغوب بوده است که اخیرا هم روی کیفیت و هم روی کمیت محصولات خود تمرکز کرده است.
در صورتی که در خرید نبشی و استعلام قیمت آن نیاز به راهنمایی داشتید، می‌توانید با مشاوران و کارشناسان عصرآهن از طریق شماره 0414180 تماس بگیرید.
از اینکه تا انتها با ما همراه بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
سوالات متداول
نبشی پرسی، نبشی فابریک، نبشی گالوانیزه، نبشی لقمه و نبشی تاشو. لازم است بدانید نبشی فابریک به دو دستۀ بال مساوی و بال نامساوی تقسیم می‌شود.
نبشی بیشتر در ساخت و اجرای چاله آسانسور، خرپا، انواع اتصالات در سازه‌ها مثل وال‌پست، اجرای دکل، بادبندها، اتصال ستون به پایه و فونداسیون ساختمان کاربرد دارد.