تجهیز کارگاه ساختمانی به معنا طراحی و مدیریت سایت کارگاه ساختمانی و تعیین و تامین ماشین آلات، تجهیزات، نیروی کار و مواد مصرفی مورد نیاز است.
طی این مقاله روش رسیدگی و چگونگی انجام تجهیز کارگاه و اولویت بندی پارامترها بررسی خواهد شد. با استفاده از این روش‌ها و رعایت مقررات برنامه ریزی، تجهیز کارگاه بر اساس کمترین زمان و کمترین هزینه با بیشترین بازدهی حاصل خواهد شد.
در پایان مقاله، ایمنی و قوانین مربوط به رعایت ایمنی در کارگاه ساختمانی را با دقت مطالعه کنید؛ ملاحظات ایمنی باید از جانب تمامی کارکنان و افراد در ارتباط با کارگاه به صورت جد رعایت شود.
بخوانید: نحوه ی محاسبه ی وزن و قیمت میلگرد مورد نیاز برای ساختمان
مراحل تجهیز کارگاه ساختمانی
موارد تجهیز کارگاه ساختمانی در زیر به ترتیب مشخص شده است، با توجه به حجم پروژه، تصمیم و سلیقه پیمانکار و ملاحظه اقتصادی ممکن است گزینه‌ها با صلاح دید تغییر کرده وکم یا اضافه شود. وظیفه انجام و اجرا تجهیز و ایمنی کارگاه جزو شرایط پیمان بوده و بر عهده پیمانکار پروژه می‌باشد و نظارت بر این موارد وظیفه مهندس مشاور است.
- آماده کردن محل دفتر کار گروه مانند ساختمان اداری و فنی، نگهبانی، سالن غذاخوری و...
- حصارکشی کارگاه ساختمانی جهت مشخص کردن محل پروژه و حفاظت ایمنی و فیزیکی
- نصب تابلوهای حفاظتی
- مشخص کردن محل انبار و دپو آرماتورها
- استقرار ماشین آلات و تجهیزات آرماتوربندی در خروجی کارگاه
- استقرار جایگاه ماشین آلات تولید مصالح ساختمانی
- انجام موارد ایمنی نظیر ایمن سازی محوطه کارگاه برای عبور و مرور وسایل نقلیه و افراد عادی
- نصب تابلوهای هشدار و ایمنی
- استقرار دستگاه‌های مربوطه در محوطه کارگاه؛ از جمله وظایف پیمانکار در تجهیز کارگاه، تهیه طرح جانمایی تجهیز کارگاه در مدت معین و گرفتن تاییدیه آن از مهندس مشاور می‌باشد.
تاسیسات و ساختمان‌های موقت شامل تاسیسات برق، آب، مخابرات و سوخت، محوطه سازی‌ها، انبارها و تمامی بناهایی که موقتا در طول دوره انجام پروژه مستقر شده‌اند بر عهده پیمانکار بوده و جزو تجهیز کارگاه محسوب می‌شود.
- تهیه و تامین مصالح و تجهیزات لازم
- تامین استحکام کارگاه و رعایت اصول ایمنی
- تامین راه‌های ارتباطی
- تامین بیمه کارگاه ساختمانی، کارکنان و کارگران
ضوابط و اصول تجهیز کارگاه ساختمانی
در برنامه ریزی کارگاه ساختمانی برای دستیابی به اهداف پیش بینی شده بایستی عواملی مانند کارایی کارگران و کارکنان و تاخیرهای غیر قابل پیش بینی را لحاظ کرد و در نظر گرفت زیرا در غیر این صورت برنامه سازمان داده شده با شرایط واقعی تفاوت خواهد داشت و در پیشرفت کار پیش بینی شده اختلال ایجاد خواهد کرد.
نیروی انسانی
وجود افراد با مهارت و کارایی بالا در پیشبرد کل برنامه سازه و تجهیز کارگاه ساختمانی بسیار موثر می‌باشد. انتخاب اشخاص که توانایی همکاری با گروه و افراد مجموعه داشته باشند در برنامه ریزی کارگاه تاثیر گذار است.
تشکیل گروه و تعیین سرپرست از لحاظ تقسیم کار، طبقه بندی وظایف و تفویض اختیارات الزامی می‌باشد که به منظور رسیدن به هدف مشخص می‌شود. شناسایی و دسته بندی کارها، تعریف و واگذاری اختیارات و مسئولیت‌ها و ایجاد و برقراری روابط جزو عملیات سازماندهی است.
در برنامه ریزی، انتخاب اشخاص مناسب که بتوانند با یکدیگر به صورت دسته جمعی همکاری کنند و همچنین ارتباط بین افراد سازمان و شرکت آنها در تصمیم گیری در پیشبرد اهداف در نظر گرفته شود. تقسیم کار براساس تشخیص نیاز که این نیازها با توجه به طراحی که طراح در پروژه عملی پیش بینی کرده مشخص می‌گردد.
بخوانید: بهینه سازی مصرف میلگرد با استفاده از میلگرد مقاومت بالا
تنظیم برنامه نگهداری از تجهیز کارگاه ساختمانی
به منظور تحت پوشش قرار دادن تمامی دارایی‌ها جهت کاهش حوادث غیر منتظره و خطرات و صدمات کارگران، برنامه ریزی نگهداری تجهیزات انجام می‌شود. همچنین، اولویت بندی تعمیر و نگهداری به کاهش هزینه‌ها در طولانی مدت کمک می‌کند.
این نگهداری ها شامل کارهای معمول مانند بررسی سطح روغن و مایع خنک کننده موتور تا کارهای پیچیده تر مثل تست‌های الکتریکی و مکانیکی و سرویس می‌باشد. برای جلوگیری از قطع کار در پروژه، برنامه ریزی برای تعمیرات و سرویس دهی انجام می‌پذیرد.
برای یک پروژه ساختمانی پرهزینه و زمان بر باید برنامه ریزی دقیق و جدی انجام گیرد. در نظر گرفتن همه موارد بالا نه تنها به کار سرعت می‌بخشد بلکه به شما کمک می‌کند تا از مشکلات احتمالی در طول پروژه جلوگیری کنید و اطمینان داشته باشید که کار به درستی انجام شده است.
برنامه ریزی و انجام دقیق تجهیز کارگاه ساختمانی، کار سختی خواهد بود اما اتمام پروژه ارزش آن را خواهد داشت.
تحویل و کنترل مصالح
محل انبار و دپوی تمامی مصالح، میلگرد و غیره مشخص شود و نحوه قرارگیری آنها با توجه به اولویت و ارجحیت استفاده از هر کدام تعیین گردد. باید میلگردها با توجه به سایز و قطر دسته بندی و کنترل شود.
مرغوبیت و یا عدم مرغوب بودن مصالح کنترل شده و درانبار دپو شود. در صورت خرابی و یا زنگ زدگی مصالح به سرپرست کارگاه اطلاع داده شود، در این صورت پیمانکار موظف است مصالح دیگری را جایگزین این مصالح کند. به طور کلی همه مصالح ساختمانی قبل از مصرف باید مورد تایید مهندس ناظر باشد.
وظایف پیمانکار در تجهیز کارگاه ساختمانی
پس از تحویل گرفتن زمین کارگاه ساختمانی توسط پیمانکار، وی موظف است بر اساس فهرست بها تعیین شده و تایید شده توسط مشاور، اصول و استانداردهای تجهیز کارگاه ساختمانی را برپا کند.
این فرآیند باید در زمان مقرر صورت پذیرد. هزینه‌های مربوط به تجهیز کارگاه ساختمانی بر عهده پیمانکار می‌باشد. همچنین پیمانکار هزینه‌های بیمه را نیز بایستی تقبل کند.
تاسیسات،کانکس و ساختمان‌های تاسیس شده مربوط به تجهیز کارگاه ساختمانی، بعد از اتمام پروژه از محل پروژه برداشته شده و با نظارت پیمانکار از محوطه خارج می‌شود.
تجهیز کارگاه ساختمانی و راه اندازی آن
با توجه به آنچه گفته شد قبل از شروع پروژه، مطالعه نقشه‌ها و اطلاعات لازم در مورد اجرای پروژه، برآورد مقادیر کار، مصالح، ماشین آلات و پرسنل آرماتوربندی و نیز پیش بینی تامین مصالح و برنامه زمانی سفارشات و تحویل آن برای کارگاه باید در نظر گرفته شود.
پیمانکار باید زمان تقریبی اتمام پروژه را در نظر داشته باشد. چه زمانی باید پروژه ساخت به پایان برسد؟ آیا قصد استفاده از ساختمان در تابستان آینده را دارد؟
در روند کار مسائلی مانند تغییرات آب و هوایی که می‌تواند در روزهای کاری مانع انجام کار شود و یا تاخیر تولیدکنندگان در حمل و نقل مصالح که با دیر کرد ارسال داشته باشند و دیگر مسائل دخیل.
در میان گذاشتن این موارد با ناظر پروژه به برنامه ریزی دقیق کمک خواهد کرد. اطلاع از تاریخ شروع و پایان پروژه، چشم انداز بهتری برای انجام پروژه به عوامل و کارکنان خواهد داد.
ابزار و تجهیزات لازم در کارگاه ساختمانی
- میز کار آرماتوربندی برای برشکاری و خمکاری میلگرد
- آچارخم کن میلگرد (آچار F)
- دستگاه خم کن میلگرد؛ خمکاری میلگرد توسط ماشین‌های خم کن در کارگاه انجام می‌شود. از دستگاه خم کن برقی برای افزایش سرعت، دقت و کیفیت کار می‌توان استفاده کرد.
- صفحه خم کن میلگرد؛ صفحه خم کن متشکل از صفحه فولادی به شکل مربع یا مستطیل است که بر روی آن تعدادی خار فولادی تعبیه شده است. به وسیله این صفحه و آچار F می‌توان میلگردها را به شکل و فرم دلخواه خم کرد. برای ساخت قلاب و خاموت نیز از این وسیله استفاده می‌شود.
- دستگاه برش آرماتور؛ در برش میلگرد با قطر کم از قیچی دستی و قیچی دستی اهرمی استفاده می‌شود. برای افزایش سرعت و ایمنی از دستگاه‌های برش برقی میلگرد نیز می‌توان استفاده کرد.
- دستگاه کشش برای صاف کردن میلگردها: از این دستگاه برقی برای صاف کردن میلگرد فولادی استفاده می‌کنند. وسیله دیگر برای انجام این عمل، استفاده از پتک می‌باشد.
- دستگاه جوش برای انجام عملیات جوشکاری
- دستگاه بالابر؛ جرثقیل‌ها در تجهیز کارگاه ساختمانی به صورت‌های مختلف برای جابجایی بار در سطح یا در ارتفاع، طراحی و ساخته می‌شوند. جرثقیل دستی، جرثقیل Crane، جرثقیل تاور کرین جزو دستگاه‌های بالابر مورد استفاده در کارگاه می‌باشند.
- قیچی مفتول بر، دیلم، دریل، مهره برای بولت و مصالح و لوازم بر اساس نیاز هر پروژه.
بخوانید: روش های خمکاری میلگرد و استاندارد های مربوط به آن
نکات ایمنی در کارگاه ساختمانی
تعدادی از عوامل موثر بر ایمنی کارگاه که در ذیل آورده شده است، بر اساس استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصان و بر اثر تجربه در حوادث و اتفاقات متفاوت به دست آمده است.
قوانین ایمنی چهار چوبی را تشکیل می‌دهند که سلامت و ایمنی براساس آنها کنترل و تنظیم می‌شود. تمام مدیران بایستی از قوانین و قواعد پیروی کنند و همه موارد را اجرا کنند و برای تخلف جریمه در نظر گیرند.
اعمال این موارد بر ایمنی ساخت و ساز تاثیر شایانی دارد بنابراین آموزش مناسب در زمینه ایمنی در کارگاه برای کارگران ضروری بوده و هدف آن تشویق و بهبود در رعایت نکات ایمنی و ترویج شیوه‌های ایمنی است.
- بایستی ابزار کار و دستگاه و ماشین‌ها به نحو درست طراحی و نصب شوند. در انتخاب آنها باید بهداشت فیزیکی، شیمیایی و فیزیولوژیکی رعایت شود.
- لوله ها و میله‌های بیرون زده از سطوح کار پوشانده شود.
- منابع گرما، نور شدید، صدا و گرد و غبار شناسایی شده و از وجود آنها جلوگیری شود.
- از اشیایی که ممکن است از بالا سقوط کنند، جلوگیری به عمل آید.
- در محیط کار دما، رطوبت و تهویه مطلوب باشد.
- نبود فضای کافی برای انجام کار، ناهموار بودن کف، امکان لغزش بر روی آن از جمله مواردی است که موجب خطرات زیادی می‌شود، کف زمین یا تکیه گاه نباید ناپایدار و بی ثبات باشد.
و بقیه موارد ایمنی که در تجهیز کارگاه ساختمانی برای حفاظت و حمایت به کار گرفته می‌شود.
وسایل و لوازم ایمنی و حفاظتی
- لباس کار؛ یکی از ملزومات کار ایمنی در هر حرفه، لباس کار مناسب آن حرفه می‌باشد. در مقررات و آیین نامه‌ها به استفاده کلیه کارکنان از لباس کار مناسب تاکید شده است. لباس کار باید مناسب نوع کار و همچنین وضعیت آب و هوا باشد.
- کفش ایمنی؛ پا بعد از دست‌ها آسیب پذیرترین عضو می‌باشد و انواع خطرات ناحیه پا در کارگاه ساختمانی از طیف وسیعی برخوردار است، کفش ایمنی از خطرات ایمنی حفاظت می‌کند.
- دستکش، کمربند، عینک و کلاه ایمنی از دیگر لوازم ایمنی مناسب کارگاه می‌باشند.
بخوانید: 10 راه آسان برای برش انواع آهن آلات
جمع بندی
هر پروژه ساختمانی منحصر به فرد است و تهیه لوازم و مصالح مخصوص پروژه ضروری می‌باشد. اگر مواردی که در بالا بحث شد در تجهیز کارگاه ساختمانی اتخاذ شود، موقعیت برای کار و ادامه روند پروژه بهتر خواهد بود و از وجود برخی مشکلات در طول پروژه جلوگیری خواهد کرد.
همچنین تامین لوازم کار برای افزایش سرعت، کیفیت و ایمنی موثر می‌باشد. در این مقاله از دانشنامه عصرآهن در خصوص تجهیز کارگاه و وظایف پیمانکار، بررسی‌های لازم و اقدامات مربوطه و موارد ایمنی پرداخته شد.
قیمت آهن آلات به صورت لحظه ای در سایت عصر آهن بروز رسانی می‌شود، همچنین برای تهیه انواع آهن آلات، تیرآهن و میلگرد می‌توانید با مشاورین ما در عصرآهن با شماره ۰۴۱۳۳۲۵۰۲۸۰ در تماس باشید. مشاورین ما در زمینه خرید اقلام مربوطه راهنمای شما خواهند بود.
