در هر پروژه ساختمانی پیش از شروع بایستی برخی پارامترها نظیر هزینه ساخت، حجم مصالح مصرفی، نوع مصالح، مدت زمان ساخت پروژه مشخص شود. این اطلاعات همراه با جزئیات دقیق در قالب نقشه و دفترچه محاسبات سازه فراهم می‌گردد.
کاملا بدیهی است برآورد هزینه مصالح مصرفی در پروژه از ترتیبات روند کار پیمانکار در طول اجرا است که با استفاده از روش تجربی، مقایسه‌ای و برآورد براساس تعیین ارزش واحد وزن در تعیین هزینه نهایی اهمیت فراوانی دارد.
برای برآورد هزینه مصالح مصرفی پروژه و اطلاع از قیمت میلگرد، تیرآهن، نبشی، ناودانی و دیگر مقاطع فولادی با بهترین نرخ بازار آهن آلات و در سریع ترین زمان ممکن می‌توانید به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید و یا با مشاورین ما در تماس باشید. در ادامه به نحوه محاسبه وزن میلگرد مورد نیاز برای اسکلت فلزی و بتنی می‌پردازیم.
بخوانید: ساخت میلگرد | آشنایی جامع با فرآیند تولید میلگرد
نقشه‌های ساختمانی
در نقشه معماری سازه‌های بتن آرمه تمامی ویژگی‌های اصلی ساختمان، اندازه‌ها و ارتفاع‌ها به وضوح تعیین شده است. محاسبات ساختمان بتنی ضمیمه این نقشه‌ها قرار گرفته و همراه نقشه‌های ساختمان بتنی به مهندس محاسب تحویل داده می‌شود. علاوه بر این دفترچه محاسبات فنی برای دسترسی به اطلاعات دقیق‌تر به جزئیات پروژه بایستی تهیه و ضمیمه بقیه نقشه‌ها گردد و به تیم رسیدگی تحویل داده شود.
در دفترچه محاسبات فنی تعداد طبقات و ارتفاع، محل اجرا، اطلاعات ژئوتکنیکی و مقاومت خاک، مصالح مورد مصرف و ویژگی‌های آنها و تمامی اطلاعات مورد نیاز دیگر نوشته خواهد شد.
در نقشه‌های طراحی سازه، جزئیات اجرایی از قبیل قطر، تعداد و طول میلگردها، محل نصب وصله، نوع وصله مشخص می‌شود که اجرای پروژه با این نقشه‌ها به راحتی قابل انجام می‌باشد. مقدار فولاد مصرفی معمولا از جداول میلگرد که در نقشه‌های اجرایی گذاشته شده و وزن هر کدام به تفکیک نوع میلگرد مشخص شده است، حاصل می‌شود.
محاسبه تعداد میلگرد در ستون سازه بتن آرمه بر این اساس است که به ازای هر ستون 12 الی 18 کیلوگرم میلگرد فولادی مورد مصرف قرار می‌گیرد. این میزان وزن حدودی است و به عنوان محاسبات سرانگشتی مشخص می‌شود.
متره و برآورد مصالح ساختمانی
به فرآیند اندازه‌گیری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به کار رفته در یک پروژه اجرا شده همچنین متره و قیمت گذاری مصالح به دست آمده را برآورد می گویند. یکی از مهم ترین فاکتورها در متره و برآورد مصالح ساختمانی، محاسبه میلگرد مورد استفاده یا همان محاسبه وزن میلگرد (متره) و قیمت میلگرد (برآورد) می‌باشد.حال به بررسی نحوه محاسبه میلگردها در اجزای مختلف ساختمان می پردازیم.
محاسبه ی میلگرد فونداسیون
برای محاسبه میلگرد موردنیاز در ساختمان‌های یک، دو و سه طبقه، ابتدا لازم است تا میلگرد موردنیاز برای مقاطع مختلف فونداسیون، ستون و سقف را به دست آورده سپس به محاسبه آن در طبقات بپردازیم.
میلگردها در پی (فنداسیون) به سه صورت طولی، عرضی و تقویتی قرار داده می‌شوند، از این رو برای محاسبه میلگردها در پی، باید هریک از میلگردهای طولی، عرضی و تقویتی را به طور جداگانه محاسبه کرده و در نهایت باهم جمع نماییم.
1) محاسبه میزان میلگردهای طولی موردنیاز برای فنداسیون:
میلگردهای طولی فنداسیون در طول محور آن و در دو ردیف بالا و پایین اجرا می‌شوند. برای به دست آوردن وزن میلگرد های طولی، بایستی طول یک میلگرد طولی در محور موردنظر را بدست آوریم. کاور و خم میلگرد نیز در محاسبه میلگرد طولی باید در نظر گرفته شود.
کاور (پوشش) میلگرد:
کاور یا پوشش میلگرد، مقدار فاصله‌ای است که میلگرد باید از سطح بتن روی آن داشته باشد. علت در نظر گرفتن کاور برای میلگرد، جلوگیری از زنگ زدن و خوردگی آن هاست و هم اینکه به راحتی در محل تعیین شده جاگذاری شود.
خم میلگرد:
برای ایجاد گیرش بهتر بین بتن و میلگرد، دو سر میلگردهای طولی و عرضی را خم می کنند که به آن خم میلگرد گویند.
بنابراین برای محاسبه طول میلگرد طولی، به این شیوه عمل می کنیم:
2) محاسبه میلگردهای عرضی موردنیاز برای فنداسیون:
برای محاسبه میلگردهای عرضی نیز همانند میلگردهای طولی عمل می کنیم.
3) محاسبه میلگردهای تقویتی موردنیاز برای فنداسیون:
برای محاسبه میلگردهای تقویتی در فنداسیون، باید طول میلگرد را در تعداد و وزن واحد طول میلگرد ضرب کنیم.
حال با توجه به موارد ذکرشده، برای محاسبه تعداد میلگردها در پی، ابتدا حداقل عمق فونداسیون را طبق رابطه زیر به دست می آوریم:
برای به دست آوردن حداقل عرض نوارها نیز، از رابطه زیر کمک میگیریم:
به طور مثال، در یک ساختمان 3 طبقه، حداقل عمق فونداسیون و حداقل عرض نوارها، طبق رابطه برابر است با:
توجه داشته باشید که عمق پی نباید کمتر از 50 سانتی متر شود.
بعد از به دست آوردن حداقل عمق پی و حداقل عرض نوارها، به کمک روابط زیر، بیشترین مقدار میلگرد در پی را بدست می آوریم:
در روابط بالا، b عرض پی، h عمق (ضخامت) پی و d عمق موثر آن است.
بخوانید: شکل هندسی میلگرد | تاثیر آج میلگرد بر چسبندگی بین میلگرد و بتن
محاسبه تقریبی میلگرد موردنیاز برای اسکلت ساختمان
برای محاسبه تقریبی میلگرد در ساختمان، ابتدا نیاز است که نوع اسکلت ساختمان و نحوه میلگرد گذاری آن را بدانیم. سپس با توجه به جدول زیر میزان میلگرد استفاده شده در آن را محاسبه می کنیم:
محاسبه تقریبی میلگرد موردنیاز برای ستون ها و سقف
در ساختمان‌های اسکلت بنتی، میزان تقریبی میلگرد موردنیاز برای هر ستون بین 12 تا 18 کیلوگرم می باشد که این عدد برای ساختمان‌های با سقف دال دو طرفه حدود 60 تا 85 کیلوگرم میلگرد است.
میزان تقریبی میلگرد موردنیاز برای سقف‌ها را نیز می‌توان از جدول زیر استخراج نمود:
از آرماتور فولادی برای تقویت سازه استفاده می‌شود که علاوه بر افزایش مقاومت در برابر کشش، مقاومت در برابر ترک خوردگی بتن را نیز بهبود می‌بخشد. پیمانکاران و مهندسین ساختمان نباید از میزان حجم میلگردی که تعیین شده کمتر و یا حتی بیشتر مصرف کنند زیرا کم کردن تعداد میلگرد باعث خرابی سازه و ایجاد مشکلات جبران ناپذیر و بیشتر کردن تعداد آن، وزن سازه را افزایش می‌دهد. این افزایش و کاهش، غیر معمول و غیر مجاز است و صرفا نباید برای کاهش هزینه انجام گیرد.
قطعا با گذر زمان متوجه خواهید شد که قرار دادن میلگرد با توجه به حجم و وزن محاسبه شده دقیق، در واقع تصمیم و عملی برای صرفه جویی در هزینه است چرا که سازه بتنی اگر بر طبق اصول مهندسی طراحی شده باشد بیشتر دوام می‌آورد.
بخوانید: محدودیت‌های خرید میلگرد از کارخانه چیست | با روش‌های خرید میلگرد آشنا شوید
محاسبه وزن میلگرد موردنیاز برای کل ساختمان
برای محاسبه وزن میلگرد موردنیاز کل ساختمان، هر وزن را با یک حرف انگلیسی نشان داده و طبق فرمول زیر عمل می کنیم:
در این رابطه، Wt وزن کل میلگرد در ساختمان، W1 وزن کل میلگرد در اسکلت ساختمان، W2 وزن کل میلگرد در سقف و W3 وزن کل میلگردها در فونداسیون می باشد.
محاسبه کل قیمت میلگرد موردنیاز برای ساختمان با داشتن وزن کل میلگرد موردنیاز برای سازه و هم چنین با اطلاع از قیمت روز میلگرد به دست می‌آید.
در کشور ایران 30 تولید کننده براساس استانداردهای موجود در بازار، میلگرد مورد نیاز را تولید کرده و در اختیار خریداران قرار می‌دهند، کارخانجات تولید آهن ایران در تامین نیازهای داخلی و نیز صادر به کشورهای همسایه نقش اساسی دارند. در زیر برای دسترسی سریع و راحت با کلیک بر روی اسم هر یک از کارخانه‌های مورد نظر به لیست جامع تولید میلگرد و جدول سایز و وزن آنها دسترسی داشته باشید.
برای مشاهده جدول سایزبندی میلگرد کارخانه آذر فولاد امین کلیک کنید.
برای مشاهده جدول سایزبندی میلگرد کارخانه فولاد کاوه تیکمه داش کلیک کنید.
برای مشاهده جدول سایزبندی میلگرد کارخانه فولاد آذربایجان میانه کلیک کنید.
برای دسترسی به لیست تمامی تولیدکنندگان آهن آلات در ایران و جدول سایزبندی آنها کلیک کنید.
بخوانید: چرا باید هنگام تحویل آهن آلات آن را باسکول کنیم؟ | اهمیت وزن کردن میلگرد
جمع بندی
دانستن میزان حجم مصرفی میلگرد، نوع میلگرد و قسمت‌های مورد مصرف در سازه از ملزومات پیش از پروژه می‌باشد که قبل از اجرا بایستی تعیین گردد و مهندس محاسب با در دست داشتن اطلاعات شروع به انجام پروژه کند. در این نوشته ضوابط لازم برای به دست آوردن مقدار وزن و حجم مصالح فولادی مورد نیاز در سازه بتنی و فولادی بررسی شد. با در دست داشتن وزن کل میلگرد مورد نیاز پروژه و همچنین اطلاع از قیمت روز میلگرد می‌توان کل قیمت میلگرد مورد نیاز ساختمان را محاسبه کرد.
برای اطلاع از قیمت روز میلگرد و دیگر آهن آلات مورد نیاز به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید و یا با شماره تماس 0414180 با همکاران ما در تماس باشید، مشاورین ما راهنمای شما خواهند بود.