میلگرد عضوی تقویت کننده است که اکثرا از جنس فولاد ساخته می‌شود و برای تقویت بتن و بهبود مقاومت کششی به کار برده می‌شود. با افزودن آرماتور به سازه بتنی، عملکرد کلی آن در برابر بارگذاری بهبود می‌یابد. اما به غیر از میلگرد فولادی، انواع میلگرد دیگری نیز تولید و در ساخت و ساز استفاده می‌شود. در این دانشنامه تمامی میلگردهای موجود و قابل مصرف برای ساختمان معرفی خواهد شد.
فهرست مطالب
این مقطع ساختمانی براساس پارامترهای مختلفی دسته‌بندی می‌شود. میلگرد فولادی براساس سایزبندی، نوع و گرید فولاد، فرآیند تولید، استحکام و نقطه تسلیم دسته بندی می‌شود. انواع میلگرد شامل میلگرد فولادی کربنی، میگرد آلیاژی، میلگرد فولادی ضدزنگ، میلگرد فایبر گلاس، میلگرد با روکش اپوکسی و میلگرد بازالت می‌باشد.
رایج‌ترین نوع میلگرد، میلگرد فولادی است که به میلگرد کربن دار معروف است. قیمت مناسبی دارد اما نسبت به دیگر انواع میلگرد راحت‌تر دچار خوردگی می‌شود.
انواع میلگرد قابل استفاده در ساخت و ساز
همان طور که گفته شد از میلگرد برای تقویت بتن و سازه استفاده می‌شود. نوع میلگرد مصرفی در میزان استحکام و مقاومت نهایی سازه تاثیر مستقیم دارد. این مقطع ساختمانی صرفا از فولاد و آهن ساخته نمی‌شود بلکه از مواد تشکیل دهنده متفاوتی نیز برای ساخت میلگرد استفاده می‌نمایند که حتی مقاومت بیشتری نسبت به میلگرد فولادی دارد. در ادامه ضمن معرفی انواع میلگرد به کاربرد هرکدام خواهیم پرداخت.
بخوانید: راهنمای خرید میلگرد | شرایط خرید از عصرآهن
میلگرد بازالت
این میلگرد از بازالت که نوعی سنگ آتشفشانی بی اثر است ساخته می‌شود. میلگرد بازالت چند برابر محکم‌تر از میلگرد فولادی می‌باشد. این نوع مقطع از نظر الکتریکی و حرارتی رسانا نیست، رطوبت پذیر نمی‌باشد و در برابر خوردگی مقاوم است. ترکیب الیاف بازالت با رزین اپوکسی، محصولی بسیار مقاوم و محکم تشکیل می‌دهد که در فناوری نوین صنعت عمران و ساخت و ساز جایگاه ویژه‌ای دارد. این نوع میلگرد طول عمر بسیار بالایی دارد.
میلگرد کربن دار
درصد مجاز کربن در فولاد 0/1 تا 2 درصد است. فولاد کم کربن، فولاد با کربن متوسط و فولاد با کربن بالا از انواع فولاد قابل استفاده در مقاطع فولادی هستند که برای ساخت میلگرد فولادی معمولا از فولاد نرم یا فولاد کم کربن استفاده می‌شود.
براساس استاندارد، میلگرد به 4 نوع A1، A2، A3 و A4 تقسیم می‌شود. میلگرد A1 بدون آج است و بیشتر با نام میلگرد نرم شناخته می‌شود. درصد کربن آن کم بوده و به همین علت خاصیت شکل پذیری بالایی دارد.
میلگرد A2 دارای آج‌های مارپیچی است و بیشتر در اجرای خاموت کاربرد دارد. میلگرد A3 آج‌های جناقی دارد و متداول‌ترین میلگرد در ساخت المان‌های بتنی سازه است.
اما میلگرد A4 که تولیدکنندگان محدودی آن را به بازار ارائه می‌دهد دارای آج مرکب می‌باشد و سختی و قیمت بالایی دارد.
بخوانید: زنگ زدگی میلگرد | شرایط استفاده از میلگرد زنگ زده در سازه
میلگرد با روکش اپوکسی
میلگرد اپوکسی یا میلگرد سبز معمولا در مصارف ساختمانی که خطر قرار گرفتن در معرض عناصر خورنده وجود دارد استفاده می‌شود. به عنوان مثال سازه‌ها و پل‌هایی که در محیط‌هایی با رطوبت بالا و یا در کنار دریا احداث می‌شوند و همچنین در مجاورت نمک و محیط غلیایی می‌باشند، ترجیحا از این نوع میلگرد استفاده شود.
پوشش اپوکسی در کارخانه انجام می‌شود و معمولاً با استفاده از اسپری الکترواستاتیک مطابق ASTM A775/A775M اعمال می‌گردد. روکش افزوده شده مقاومت خوردگی را از 70 تا 1700 برابر میلگرد فولادی افزایش می دهد، با این حال آسیب پذیر است و ممکن است در حین حمل یا نصب آسیب ببیند، که این امر باعث کاهش کارایی پوشش اپوکسی می شود.
میلگرد فایبر گلاس
این میلگرد تشکیل شده از فایبرگلاس یا الیاف شیشه می‌باشد که با نام میلگرد FRP شناخته می‌شود. تارهای الیاف شیشه همراه با رزین ترکیب شده و میلگرد تقویت کننده جهت استفاده در ساخت و ساز را تشکیل می‌دهند.
مهمترین مزیت میلگرد فایبرگلاس این است که هرگز از قرار گرفتن در معرض نمک‌ها یا سایر عناصر دچار خوردگی نمی‌شود. علاوه بر این میلگرد فایبر گلاس دارای استحکام کششی بالاتری نسبت به فولاد است همچنین حدودا 75 درصد سبک‌تر از فولاد می‌باشد. میلگرد FRP در مقایسه با میلگرد فولادی دارای خواص الکتریکی غیررسانا و عایق حرارتی است.
بخوانید: میلگرد FRP |راه حل نهایی برای خوردگی میلگرد
میلگرد فولادی ضد زنگ
از دیگر انواع میلگرد، میلگرد فولادی ضد زنگ می‌باشد که بهترین جایگزین بجای میلگرد کربن‌دار است و در کاربری‌هایی که به مقاومت در برابر خوردگی بالا نیاز باشد در سازه استفاده می‌شود. خوردگی در میلگرد کربن دار براساس کلریدی که از آب دریا در بتن نفوذ می‌کند و یا با کربونیزه شدن بتن با کلرید رخ می‌دهد.
واکنش عناصر خورنده بر روی فولاد باعث ایجاد زنگ می شوند که حجم آن را تا 7 برابر فلز اصلی افزایش می‌دهد. این فرآیند می تواند منجر به ترک خوردگی، ریزش و در برخی موارد شکست احتمالی سازه بتنی شود. در فولاد ضد زنگ این موارد رخ نمی‌دهد این نوع میلگرد فولادی در برابر اثرات خوردگی ناشی از نفوذ کلرید بسیار مقاوم است.
در حالی که هزینه اولیه تهیه این میلگرد فولادی ضد زنگ زیاد است اما کل هزینه‌های چرخه عمر پروژه عمرانی در طول دوره خدمات رسانی آن ممکن است زمانی کاهش یابد که هزینه‌های بالای تعمیر و نگهداری برای آن بسیار کم باشد و خساراتی ناشی از ریزش و آسیب دیدگی در آن وجود نداشته باشد.
میلگرد مش بندی
صفحه فلزی جوشکاری شده که با استفاده از میلگرد کم کربن و یا میلگرد ضدزنگ ساخته می‌شود و جهت تقویت در دال بتنی و فونداسیون کاربرد دارد و باعث افزایش استحکام کششی می‌گردد. برای مطالعه بیشتر در این موضوع می‌توانید به لینک آشنایی با مش بندی فولادی | انواع کاربرد آن در سازه بتن مسلح مراجعه کنید.
میلگرد آلیاژدار
میلگرد گالوانیزه که با روکش روی بر روی میلگرد فولادی توسط آبکاری به روش سرد حاصل می‌شود. فلز روی از سطح میلگرد در برابر خوردگی و زنگ زدگی جلوگیری می‌کند. میلگرد گالوانیزه از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. افزودن عنصر منگنز فولاد را منعطف‌تر می‌کند و عملیات خمکاری بر روی آن به راحتی انجام می‌شود، قیمت این نوع میلگرد مناسب‌تر است.
بخوانید: 4 روش گالوانیزه کردن فولاد | تفاوت فولاد ضد زنگ با فولاد گالوانیزه
انواع میلگرد در اجرای سازه‌ها در اشکال مختلف به کار برده می‌شوند که کارآمد ترین آنها عبارت است از میلگرد بستر، خاموت، آرماتور خرک، سنجاقی، ادکا و رکابی.
- خاموت: برای اینکه میلگردهای طولی در اثر کمانش از مقطع خود بیرون نزند از خاموت استفاده می‌شود. همچنین در کاهش ترک بتن نقش بسزایی دارد.
- سنجاقی: سنجاقی علاوه بر افزایش نیروی برشی، اتصالات بین مقاطع طولی و خاموت را بهبود می‌بخشد.
- میلگرد راستا: مقاومت کششی در فونداسیون را بهبود می‌بخشد.
- خرک: از دیگر انواع میلگرد به کار برده شده در فونداسیون است که به صورت دو شبکه متوالی افقی اجرا می‌شود.
- رکابی: در ساخت دیوار و نگه داشتن چیدمان مقاطع طولی و عمودی بسیار کاربرد دارد.
- مفتول: میلگرد مفتول که به صورت کلاف آماده می‌شود و انواع مختلفی دارد در اجرای فونداسیون برای و انواع اتصال‌ها به کار برده می‌شود.
- ادکا: این نوع میلگرد به کار برده شده در سازه، نیروی برشی را تحمل می‌کند و لنگر منفی در تکیه‌گاه را میسر می‌سازد.
جمع بندی
این دانشنامه خلاصه‌ای از انواع میلگرد مورد استفاده در ساخت و ساز بود که برای افزایش مقاومت کششی بتن به کار برده می‌شود. قطر، آلیاژ، میزان کربن و مواد تشکیل دهنده انواع میلگرد را به وجود می‌آورند که هر کدام نقاط ضعف و قدرت منحصر به فرد خود را دارند.
برای دسترسی سریع به آهن آلات موجود در بازار و قیمت میلگرد و فولاد می‌توانید با واحد مشاوره عصرآهن با شماره ۰۴۱۳۳۲۵۰۲۸۰ در تماس باشید، کارشناسان ما راهنمای شما خواهند بود. سایت عصر آهن تمام اطلاعاتی را که در مورد محصولات آهن و فولاد، قیمت، کاربرد و فروشندگان این محصولات نیاز دارید، برای شما فراهم کرده است.
