نبشی از جمله مقاطعی است که در انواع مختلف تولید میشود. هر کدام از این نبشی‌ها کارایی و خصوصیات متفاوتی دارند و از جنس‌های مختلف و در ابعاد متفاوتی ساخته می‌شوند.
این مقطع فولادی در دو ابعاد بال مساوی و بال نامساوی ساخته میشود. نبشی فابریک و نبشی پرسی هم از دیگر انواعی است که در این مقاله بررسی خواهیم کرد.
در این مطلب می‌خواهیم با بررسی تفاوت‌های نبشی پرسی و نبشی فابریک، تشخیص نبشی از ظاهر آن را هم با شما در میان بگذاریم. برای مطالعۀ بیشتر تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
برای تشخیص نبشی از ظاهر آن باید با انواع این مقطع به‌طور کامل آشنا شوید. ازاین‌رو ابتدا با نحوه تولید آنها آشنا می‌شویم.
فهرست مطالب
- تفاوت در نحوۀ تولید نبشی‌ها
- نبشی پرسی چیست؟
- ریشه‌یابی کلمه پرسی
- نبشی فابریک چیست؟
- تفاوت نبشی‌ها از لحاظ شکل ظاهری
- سپری شکل متفاوتی از نبشی‌ها
- کاربردهای مختلف نبشی
- تفاوت نبشی‌ها در مواد اولیه
- نبشی آلومینیومی
- نبشی گالوانیزه
- نبشی استیل
- تولیدکنندگان معروف نبشی در کشور
- نقش نبشی در ساخت سازه ساختمان
- سخن پایانی
- سؤالات متداول
تفاوت در نحوۀ تولید نبشی‌ها
اولین و مهم‌ترین تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک به پروسه ساخت آنها مربوط است. این تفاوت در نحوۀ ساخت در نهایت منجر به ایجاد تمایزها در کاربرد و خواص مکانیکی مختلف این دو نبشی میشود. دو روش متداول ساخت نبشی‌ها را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
دو نوع نبشی (پرسی و فابریک) که در ابتدای مقاله نام بردیم از دو روش متفاوت به‌دست می‌آیند. برای کشف تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک ابتدا بایستی تعریفی مجزا از هر دو آنها داشته باشیم.
نبشی پرسی چیست؟
نبشی پِرسی با استفاده از ورق‌های فولادی به طول 6 متر تولید میشود. با نورد ورق‌های فولادی، نبشیهای استاندارد (که طول آنها بین 6 تا 12 متر است) تهیه میشود. به این صورت که ورقی را با کمک دستگاه نورد خم می‌کنند و مقطع موردنیاز را می‌سازند.
نبشی پرسی در مقایسه با نبشی فابریک از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. برای تولید این نبشی، از فرآیند سرد استفاده میشود. برای شکل‌دهی نهایی این محصول و خم کردن آن از عرض، از دستگاهی به نام رول فرمینگ roll forming) machine) استفاده میشود. وظیفه این دستگاه، انحنا دادن به ورق‌های فولادی و ایجاد خطوط خمش به صورت 90 درجه و غیر موازی است.
ریشه‌یابی کلمه پِرِسی
بیایید ببینیم چرا به این نوع مقطع، پرسی گفته میشود. از آن‌جایی که این نوع نبشی، تحت فشار بالا و از طریق فرآیند نورد سرد شکل می‌گیرد، به آن نبشی پرسی (pressure) گفته میشود.
از دیگر مزایای نبشی پرسی، کاهش ضخامت آن پس از تولید است. با دستگاه فرمینگ می‌توان چندین بار ضخامت این‌گونه نبشی‌ها را تغییر داد.
نبشی فابریک چیست؟
نبشی فابریک از همان ابتدا با استفاده از شمش فولادی و با فرآیند نورد گرم، شکل‌دهی داده میشود. بیشتر نبشیهای بال نامساوی از نبشی فابریک ساخته می‌شوند.
نبشی بال مساوی و بال نامساوی را اکثراً به دو شکل V یعنی دارای دو ضلع یکسان و شکل L یعنی یک ضلع کوچک‌تر از ضلع دیگر، نشان می‌دهند.
در حالت کلی، کیفیت نبشی فابریک از نبشی پرسی بالاتر است. برای آن‌که بتوانید بهترین و مناسب‌ترین نبشی را انتخاب کنید، ابتدا بهتر است ویژگی‌های این دو نبشی را بشناسید؛ اما برای پی بردن به کیفیت نهایی، باید آنها را از لحاظ شیمیایی آنالیز نمود تا مواد اولیه به کار رفته توسط کارخانه، دقیقاً مشخص گردد.
تفاوت نبشی‌ها از لحاظ شکل ظاهری
در بالا اشاره کردیم که در صنعت فلزکاری هرگاه اندازۀ دو بال به‌صورت مساوی قرار گرفته باشند به آنها V شکل گفته میشود. در صورتی که یکی از اضلاع اندازه متفاوتی داشته باشد به آنها L شکل می‌گویند.
از دیگر تفاوت‌های نبشی پرسی و نبشی فابریک به ضخامت آنها هم برمی‌گردد. به علت آن‌که ورق‌های فولادی برای تهیه نبشی پرسی باید از فرآیند نورد سرد عبور کنند، ضخامت این‌گونه نبشی‌ها نباید بیشتر از 6 میلی‌متر شود. بیشترین کاربرد نبشی پرسی در صنعت ساختمان‌سازی است.
نکته: نبشی پرسی به‌دلیل اینکه از خم کردن ورق به‌دست میآید، بیشتر به‌صورت بال مساوی تولید میشود.
برای تشخیص نبشی از ظاهر به نکتۀ زیر دقت کنید:
نبشی پرسی دارای انحنا در زاویۀ بیرونی آن است؛ اما نبشی فابریک با زاویۀ بیرونی 90 درجه ساخته میشود. در تصویر زیر این دو نبشی نشان داده شده است:
سِپَری، شکل متفاوتی از نبشی‌ها
به سپری، مقطع T شکل نیز گفته میشود چراکه دارای یک جان عمود بر یک قاعده است. سپری‌ها به دو صورت نورد سرد و گرم تهیه می‌شوند. سپری فابریک را می‌توان خروجی فرآیند نورد گرم دانست که از شمش آهن تولید می‌شوند. به خروجی فرآیند نورد سرد نیز سپری پرسی گفته میشود. این نوع پروفیل‌ها، میزان مقاومت خمشی پایین‌تری نسبت به نبشی دارند.
بیشتر خریداران به‌دلیل عدم شناخت کافی از ابعاد و شکل مقطع سپری، آن را هم اندازه با نبشی می‌دانند. در تصویر زیر شکل سپری نشان داده شده است:
کاربردهای مختلف نبشی
همان طور که اشاره کردیم، تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک از ظاهر آن مشخص است. این دو نبشی از ویژگی‌های مختلفی برخوردار هستند. در این‌جا نگاهی می‌اندازیم به برخی از کاربردهای این دو نبشی:
- ساخت انواع اتصالات صلب و نیم‌صلب؛
- ساخت ستون و خرپا؛
- ساخت چارچوب‌های فلزی؛
- ساخت اتاقک آسانسور؛
- اتصال تیرآهن به میله باربر.
بخوانید: تاریخچه تولید نبشی در ایران | معرفی بهترین تولید کنندگان نبشی در ایران
تفاوت نبشی‌ها در مواد اولیه
در این بخش در نظر داریم انواع مختلف نبشی‌هایی که مواد اولیۀ متفاوتی دارند را بررسی کنیم. سه نوع آلومینیومی، گالوانیزه و استیل از جمله پرکاربردترین و معروف‌ترین مقاطع در بازار آهن است.
نبشی آلومینیوم
از مزایای نبشی آلومینیومی می‌توان به سبک بودن، راحتی در حمل و نقل، قابلیت بازیافت و مقاومت بسیار بالای آن در برابر خوردگی و پوسیدگی اشاره کرد؛ همچنین به‌دلیل نداشتن خاصیت رسانایی، از آنها برای ساخت دکل‌های مخابراتی و برق فشارقوی استفاده میشود.
نبشی گالوانیزه
این نوع با افزودن فرایند گالوانیزاسیون (روی اندود کردن سطح فلز مادر) به نبشی فولادیِ پرسی تولید میشود. این فرآیند به دو روش گالوانیزاسیون گرم یا الکترولیز صورت می‌گیرد. قیمت این‌گونه نبشی‌ها به‌دلیل داشتن لایه‌ی گالوانیزه نسبت به دیگر نبشی‌ها بیشتر است.
بخوانید: نبشیهای گالوانیزه | ویژگی و کاربردها
نبشی استیل
این نوع نبشی که به نبشیهای ضد زنگ (stainless steel) نیز معروف هستند، بیشتر در مواردی استفاده می‌شوند که امکان رنگ کردن نبشی نباشد. باتوجه به جنس این‌گونه نبشی‌ها که از فولاد ضدزنگ تولید می‌شوند. به‌دلیل خاصیت ارتجاعی ورق‌های استیل، بهتر است در ساخت نبشی از این ورق‌ها استفاده نشود به‌جای آن به صورت فابریک و بدون اعمال تغییرات ثانویه تولید شوند.
تولیدکنندگان معروف نبشی در کشور
گرچه روند تولید نبشی پرسی با نبشی فابریک متفاوت است؛ اما تولیدکنندگان می‌توانند هر دو نبشی را در خط تولید خود داشته باشند. ساخت و تولید این دو نوع نبشی می‌تواند در کارخانجات به‌صورت موازی انجام گیرد. در ایران واحدهایی در زمینه تولید نبشی پرسی و نبشی فابریک فعالیت می‌کنند، در زیر به نام چند کارخانه فعال اشاره می‌کنیم:
- نورد آریان فولاد
- ذوب آهن اصفهان
- فولاد ناب تبریز
- فولاد البرز ایرانیان
- گروه صنعتی شکفته
نقش نبشی در ساخت سازه ساختمان
به‌طور کلی از نبشی برای تحمل وزن بیش از حد سازه، استفاده میشود. نبشی‌ها معمولا به شکل L هستند و زاویه‌ای 90 درجه را با ساختمان تشکیل می‌دهند. از دیگر موارد استفاده نبشی می‌توان به صنعت قالب‌سازی، تولید قطعات مختلف مبلمان، سازه‌های باربر (حمال) و دیوارها اشاره کرد.
نقش کلیدی نبشی، اتصال دو قطعه عمود به یکدیگر است. اتصال تیرآهن به میلههای حمال (باربر) و اتصال ستون‌ها به پِی ساختمان، به وسیله نبشی صورت می‌گیرد. تولید نبشی به دو صورت پرسی و فابریک انجام میشود. که تفاوت‌هایی در کاربرد و اندازه آنها وجود دارد.
سخن پایانی
در نگاه اول، نبشیهای به کار رفته در ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها شبیه به یکدیگر به نظر می‌رسند، اما با دقیق شدن و افزایش اطلاعات در حوزه انواع مقاطع فولادی در میابیم که برای هر نوع کارکردی، یک نوع نبشی استفاده میشود.
برای مثال، در سازه‌هایی که در معرض باد و رطوبت بالایی هستند از نبشیهای خاصی در ابعاد مختلف استفاده میشود و در ساختمان‌هایی که اتصالات نقش کلیدی در تحمل وزن بالای سازه را دارند از یک نوع دیگر از نبشی استفاده میشود.
در این مطلب دریافتیم که نبشی در دو نوع فابریک و پرسی ساخته میشود. نبشی پرسی از ظرافت بالاتری نسبت به نبشی فابریک برخوردار است. ثانیا مقاومت نبشی فابریک از نبشی پرسی بسیار بیشتر است.
تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک در مراحل تولید آنها رخ می‌دهد. برای ساخت نبشی پرسی، ورق‌های فولادی برش خورده و پس از آن با فرآیند نورد سرد از وسط به شکل L در می‌آیند. این درحالی است که برای تولید نبشی فابریک، از نورد گرم یعنی عبور بیلت‌های فولادی از کوره و پس از آن، اعمال تغییر فرم به شکل دلخواه در همان مراحل اولیه است.
برای اطلاع از قیمت نبشی می‌توانید به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید یا با شمارۀ 0414180 در تماس باشید. در وبسایت عصرآهن قیمت مقاطع روزانه به‌صورت لحظه‌ای قرار داده میشود.
سؤالات متداول
نبشی در دو نوع فابریک و پرسی تولید میشود. تشخیص نبشی از ظاهر با دقت در انحنای زوایای خارجی آن به دست میآید. در داخل متن، تفاوت این دو نبشی را همراه با تصویر نشان دادهایم.
نبشی پرسی با استفاده از ورق فولادی و دستگاه رول فورمینگ ساخته میشود.
نبشی فابریک از شمش فولادی و بهوسیلۀ نوردکاری ساخته میشود. این نوع نبشی کیفیت بهتری دارد.
