واضح است که با گذر زمان سازه‌های ساخته شده از آهن و بتن فرسوده شده و درصد بیشتری از آنها نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند. برای اینکه سازه‌های بتن آرمه استحکام و مقاومت خود را از دست ندهند باید نگهداری و تعمیر سازه بتنی به طور مداوم انجام شود. همچنین باید روش مناسبی برای تعمیر عضو انتخاب شود.
فهرست مطالب
براساس دلایل متعددی هر از گاهی نیاز است تا سازه بتنی تعمیر گردد به عنوان مثال قدیمی شدن سازه از عمده دلایل نیاز ساختمان به تعمیر می‌باشد.
در سازه بتن‌آرمه با در نظر گرفتن برخی موارد تصمیم گرفته می‌شود که آیا سازه نیاز به تعمیر دارد یا خیر. در صورت نیاز به تعمیر، روش و تکنیک لازم مشخص می‌شود.
نگهداری و تعمیر سازه بتنی یکی از مراحل اجرای ساختمان است به این معنی که بعد از اتمام ساخت و اجرای سازه، عملیات نگهداری و تعمیر سازه بتنی باید به طور مداوم انجام شود. یعنی نگهداری سازه به روش درست و تعمیر المانهای آن در صورت نیاز از اهمیت بالایی برخوردار است.
اجرای عملکردهایی برای نگهداری و تعمیر سازه بتنی باعث می‌شود تا ساختمان دوام بیشتری داشته باشد. تعمیر بخش‌های آسیب‌دیده ساختمان در طولانی کردن عمر مفید ساختمان بتنی تاثیر دارد. سازه بتنی اگر به سیوه صحیح نگهداری شود هزینه تعمیر آن در آینده کمتر خواهد بود.
به چه دلیل سازه تعمیر می‌شود؟
سازه بتنی با قرار گرفتن در شرایط محیطی نامناسب و برخی عوامل دیگر آسیب می‌بیند. آسیب‌دیدگی المانهای بتنی ممکن است شدت زیادی داشته باشد، در این صورت نیاز است تا به روش درست تعمیر شود.
تعمیر بخش‌های مختلف سازه باعث می‌شود ساختمان مقاومت و استحکام خود را تا سال‌های طولانی حفظ نماید.
عواملی که ممکن است بر یکپارچگی سازه بتنی اثر نامطلوب داشته باشد عبارتند از شرایط آب و هوایی، سایش، خوردگی آرماتور، مجاورت با مواد شیمیایی، به وجود آمدن ترک، اشکالات طراحی، پیری سازه و نفوذ یون کلرید (بیشتر در سازه‌های مجاور دریا نظیر مناطق جنوبی کشور رخ می‌دهد).
البته اگر علت‌های نام برده به صورت مداوم در سازه دیده شوند نیاز به تعمیر سازه بتنی به چشم می‌خورد اما اگر در دفعات بسیار محدود به وجود آیند، نیازی به تعمیر آن نیست. در این مرحله بهتر است نگهداری از سازه انجام شود.
نگهداری و تعمیر سازه بتنی باید با نظارت و صلاح‌دید مهندس سازه انجام شود. هزینه نگهداری و تعمیر ساختمان جزو هزینه‌های کلی پروژه است.
برای مشاهده قیمت میلگرد اردبیل روی لینک کلیک کنید.
مراحل تعمیر سازه بتن آرمه
- بررسی علت نقص در بتن
- ارزیابی شدت آسیب
- بررسی نیاز به تعمیر
- انتخاب تکنیک و روش مناسب برای تعمیر
- انتخاب مصالح مناسب برای تعمیر
- آماده‌سازی و انجام اقدامات لازم جهت تعمیر سازه
- در نهایت تعمیر ناحیه تعیین شده
بخوانید: اتصالات ساختمانی در سازه‌های بتنی | کاربرد هر یک در سازه
1) بررسی علت نقص در بتن
علتی که منجر به تخریب بتن شده باید به درستی تشخیص داده شود تا مشکل برطرف گردد. اگر قسمت آسیب دیده به طور کامل تعمیر شود و یا آسیب‌دیدگی آن تا حد زیادی کاهش یابد، سازه دوام بیشتری خواهد داشت.
اما اگر نقص و ایراد المان بتنی رفع نشود، ممکن است شدت آن در آینده بیشتر شده و مشکلات جدی به بار آورد. اطلاع داشتن از علت نقص در بتن به ترمیم آن و انتخاب شیوه درست تعمیر کمک خواهد کرد.
2) ارزیابی شدت آسیب
بررسی میزان آسیب‌دیدگی بتن به درک شدت آسیب و تاثیر آن بر عمر سازه کمک می‌کند. اگر میزان آسیب‌دیدگی المان بتن آرمه مشخص باشد، می‌توان درست‌ترین تصمیم درباره نحوه تعمیر و ترمیم آن گرفت.
همچنین ارزیابی شدت آسیب به انجام اقدامات پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی در دیگر نقاط سازه کمک می‌کند.
ارزیابی شدت آسیب بتن یعنی تعیین میزان تخریب بتن و چگونگی تاثیر این فرسودگی بر عمر مفید سازه. به عبارتی یعنی اینکه بتن چقدر استحکام یا ظرفیت تحمل بار خود را از دست داده است.
3) ارزیابی نیاز به تعمیر
تعمیر اعضای سازه‌ای بتن به زمان و هزینه نیاز دارد و این خسارت باید ارزیابی شود تا مشخص گردد سازه نیاز به تعمیر دارد یا خیر.
در صورتی که تشخیص داده شود بتن آسیب دیده بر ایمنی سازه تاثیر دارد و یا شدت آسیب با سرعت در حال پیشروی است، اقدامات لازم برای تعمیر سازه باید بلافاصله شروع شود.
اگر آسیب‌دیدگی بتن در مراحل اولیه گسترش باشد، بهتر است برای کاهش پیشرفت سرعت آن اقداماتی انجام می‌شود. همچنین اگر تعمیر لازم باشد هزینه آن در این مرحله کمتر خواهد بود.
4) انتخاب تکنیک و روش مناسب برای تعمیر
پس از کسب اطلاعات کافی درمورد ناحیه آسیب دیده (اندازه و میزان شدت آن)، بازه زمانی مورد نیاز برای تعمیر مشخص می‌شود. بعد از این مرحله می‌توان روش تعمیر مناسب و اقتصادی را برگزید.
5) انتخاب مصالح مناسب برای تعمیر
یکی از مسائلی که از اهمیت بالایی برخوردار است، انتخاب مصالح مناسب برای تعمیر قسمت آسیب دیده است. این مصالح باید طوری باشند که باعث آسیب رسیدن به بتن یا آرماتور آن نشود. مصالح مصرفی براساس نوع سازه انتخاب می‌شود.
6) آماده‌سازی و انجام اقدامات لازم جهت تعمیر سازه
المان بتن آرمه باید برای انجام تغییر و تعمیر آماده شود. به عنوان مثال اگر بتن تازه روی بتن فرسوده و قدیمی ریخته شود، المان عملکرد نامناسبی خواهد داشت.
تمیزکاری اطراف بتن، حذف قسمت‌های سست، زدودن آلودگی‌های آرماتور از جمله اقداماتی است که باید قبل از شروع به تعمیر انجام شود.
7) مرحله آخر؛ تعمیر ناحیه آسیب دیده
برای اینکه عضو آسیب دیده مقاومت و دوام لازم را به دست آورد باید عمل‌آوری بتن به درستی انجام شود. اگر بتن به اندازه کافی عمل آوری نشود هزینه و کار انجام شده برای تعمیر به هدر خواهد رفت.
بنابراین مرحله عمل آوری بتن نیز باید در نظر گرفته شود. پس از انجام مراحل لازم ناحیه آسیب دیده تعمیر شده و مقاوم‌سازی می‌شود.
در سازه‌های بتنی بر اثر نشست ترک‌هایی در ساختمان ایجاد می‌شود. ترک‌های مویی ایجاد شده با ماله‌کشی از بین می‌رود اما برخی ترک‌ها عمیق یا نیمه عمیق می‌باشند.
بر اثر انقباض و انبساط، حرارت، رطوبت، حرکت روی سقف و نشست سازه در طولانی مدت ترک‌های عمیق‌تری به وجود می‌آید که نیاز به تعمیر وجود دارد.
نگهداری و تعمیر سازه بتنی در برابر ترک‌های ساختمانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین منظور برای رفع ترک از تزریق بتن، گچ کاری، ماله‌کشی و دیگر روش‌های لازم استفاده می‌شود.
البته عوامل ایجاد ترک در سازه به موارد مختلفی بستگی دارد. ترک به وجود آمده در سازه ممکن است منجر به تخریب و ریزش بخش یا کل سازه شود. بنابراین ممکن است خسارات مالی و جانی بسیاری با بار بیاورد که گاها جبران ناپذیر باشد.
از این رو بهتر است ترک و دیگر عوامل مخرب سازه به موقع تشخیص و رفع گردد. اهمیت نگهداری و تعمیر سازه بتنی به دلیل جلوگیری از خسارات وارده است.
روش‌های تعمیر سازه بتنی
انواع روش‌هایی که در ترمیم و تعمیر سازه بتنی به کار می‌رود با توجه به نوع سازه و شدت آسیب‌دیدگی انتخاب می‌شود. در سازه‌های عظیم نظیر پل‌ها، زیرسازی برج‌ها و تونل‌ها از روش‌ها نوین استفاده می‌شود که در زیر به چند مورد از آنها اشاره کرده‌ایم. شرح و بررسی هر یک از این روش‌ها گسترده می‌باشد و نیاز به تخصص و مهارت کافی در اجرا است.
- استفاده از تسمه فولادی
- استفاده از روش فروسیمان
- استفاده از سیت الیاف FRP یا لمینت FRP
- ترمیم سازه به روش بنایی و سنگی
- تزریق بتن به ترک‌ها
- چسباندن و بخیه در سازه
- استفاده از بتن لاتکس
بخوانید: آرماتوربندی ساختمان | 10 نکته مهم آرماتوربندی که یک مهندس عمران باید بداند
جمع‌بندی
دلیل نگهداری و تعمیر سازه بتنی این است که مقاومت از دست رفته المان و قطعات سازه بازگردانده شود، از استحکام ساختمان در برابر نیروهای وارده کاسته نشود و عمر مفید ساختمان افزایش پیدا کند. در این دانشنامه قصد داشتیم به اهمیت تعمیر و نگهداری از ساختمان بپردازیم.
برای خرید انواع مقاطع آهنی و بررسی قیمت آهن به وبسایت عصرآهن مراجعه کنید. ما در عصرآهن تلاش می‌کنیم تا مصرف‌کنندگان آهن‌آلات خرید مقرون به‌صرفه‌ای داشته باشند.
